Al zullen sommige opgaven wel eens te wenschen overlaten (zooals 0. a reeds is opgemerkt betreffende onze munten, maten en gewichten, terwijl ook de opgave onzer uitvoer-artikelen ons niet geheel juist voorkomt), zoo gelooven wij toch dat zij over het geheel vertrouwen verdienen De schrijver heeft zeer vele werken (officieële uitgaven, tijdschriften en statistische werken) als bronnen gebezigd en geeft ook, in de inleiding, eenige mededeelingen omtrent de wijze van bewerking. T.

Jahrbuch der Astronomie und Geophysik. Herausgegeben von Dr. Hermann J. Klein. IV Jahrgang 1893. Mit 5 Lichtdruck- und Chromo-

tafeln. Leipzig, E. H. Mayer, 1894. Pr. /4>55-

In dezen jaargang worden, evenals in de vorige (vgl. de bespreking van den eersten, door J. F. Niermeyer, in ons tijdschrift 1891, p. 403 vlg.), onder liet hoofd .Astrophysik", de nieuwste verschijnselen en theorieën betreffende de hemellichamen (zon, maan, sterren, kometen, enz.) besproken. Onder de afdeeling .Geophysik" vinden wij de onderzoekingen der laatste jaren aangaande de phvsische gesteldheid der aarde vermeld.

Kaart der landbouwondernemingen in Oost-Java (Soerabaja, Kediri, Pasoeroean, Probolinggo en Besoeki). Bewerkt naar oorspronkelijke teekeningen van den heer H. Ph. Th. Witkamp. Uitgave van J. H. de Bussy, Amsterdam 1892. Sch. 1 : 250,000.

Bij de kaart behoort eene Naamlijst der ondernemingen met opgave der Residentiën, Afdeelingen en Districten waarin zij gelegen zijn, de Nommers waaronder zij op de kaart voorkomen, en voor zooverre bekend, de Ondernemers of Erfpachters, Administrateurs en grootte in Bouws.

Wij vestigen gaarne de aandacht van belangstellenden op deze uitgave; de omstandigheid dat zij naar teekeningen van den heer Witkamp bewerkt is mag ongetwijfeld als een waarborg van nauwkeurigheid en volledigheid beschouwd worden.

De uitvoering der kaart is technisch zeer voldoende en de aanwijzingen betreffende de ondernemingen zijn zeer duidelijk, waartoe de groote schaal het hare bijdraagt.

Westkust Sumatra van Roesa tot Melaboe. Gecompileerd op het Hydrographisch Bureau te Batavia 1894. Schaal 1 : 250,000. Pr. /2.— —5° 20' N. B.; 94,° 50'—96° 20' O. L. v. Gr.

Oostkust Sumatra. Blad III. Trigonometrisch opgenomen door H. M. Opnemingsvaartuig Melvill van Carnbee. Commandant Luitenant ter Zee iste klasse G. E. Tydeman. 1891—1892. Sch. 1:200,000. Pr. ƒ3,50.

2° 25'—4° N. B ; 99° 5'—100° 20' O. L. v. Gr.

Hydrographische kaart, x : 50,000. Eierlandsche gronden. Naar de opneming in Mei en Juni 1886 door C. J. de Jong Pz. en A. H. Hoekwater. Uitgeg. door het Min. v. Mar. Afd. Hydrographie. 's-Gravenhage 1886, herzien 1894. Pr. ƒ1.—