lokaal niet onaardig tegen het dichte loewa&-palmbosch, dat den rechteroever van een klein riviertje begrenst. Ook de kampong Noesaklain, ongeveer i '/2 paal boven de missie, ligt bekoorlijk in het groen, en de schaduwrijke, heldere vijver, Ajer Maoe geheeten, verlokt tot een bad.
Intusschen waren alle radja's van oostelijk Roti (Matahari naik), dank zij den gezaghebber, van ons voorgenomen bezoek verwittigd, en konden we den 25sten Augustus in de vroegte onze rondreis door de verschillende regentschappen of rijkjes beginnen. Behalve de heer van de Graaff vergezelde mij een Rotinees van vorstelijken bloede, D. P. Manafè, destijds schoolmeester te Menggalama. Ook wij werden — evenals prof. Wichmann op weg naar Termanoe, Korbafo en elders begeleid door bereden escorten van in bonte laf a's en sarongs gedrapeerde Rotineezen, met de bekende hoeden van allerlei vorm en grootte op het lokkige hoofd. Ons goed werd aan stokken gedragen door een aantal Rotineezen te voet, die, evenals de ruiters van het escorte, op de grenzen van ieder rijkje door anderen werden vervangen. Onze eerste pleisterplaats zou Termanoe zijn.
Na de bezwaarlijke tochten op Timor en Soemba was het reizen op Roti voor mij een ontspanning, een zorgeloos genoegen. Goede wegen, de grootst mogelijke veiligheid van lijf en goed, de zekerheid van een vriendelijke ontvangst allerwege, steeds goede en versche paarden, gewillige koelies, schaduwrijke pleisterplaatsen in overvloed, kortom faciliteiten zooals zij mij nergens ter wereld op reistochten waren te beurt gevallen. De meest verwende resident, inspecteur of zendeling kan zich dan ook aan een reis over Roti wagen, zoolang hij op de groote wegen blijft, zonder te veel van zijn behagelijke rust op te offeren.
Het Rotineesche paard (ndala, ndara, lala, dara, rara, al naar gelang van het dialect) is kleiner, korter en meer ineengedrongen dan het Soembaneesche, kortom in alle opzichten meer een pony. Het is minder sierlijk en ook niet zoo levendig en luidruchtig als de Sandalwood.
De robe is meestal bruin in verschillende schakeeringen; verder zijn vossen en vaalgele paarden talrijk. Zwarte paarden en schimmels vindt men op Roti even zelden als op Soemba. De manen zijn kort en rechtopstaande. Het paard van Roti galoppeert slecht of niet; de meest gewone gang is de gestrekte draf. In den regel is hij een uitmuntend telganger, en daardoor bij lange ritten even weinig vermoeiend voor den ruiter als de caballo de paso uit Mexico of Argentinië; zijn gang is met recht melóle (aangenaam, lekker).
Sedert jaar en dag worden van Roti paarden uitgevoerd, vooral naar