moet zijn twaalf; dat de Maatschappij Felix Meritis een fraai gebouw bezit: de Maatschappij is sinds eenige jaren ontbonden; dat de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen in Amsterdam twee departementen bezit: sedert ettelijke jaren zijn die tot één departement versmolten. Dit zijn onschuldige kleinigheden, zal menigeen zeggen, maar juist door het ontbreken van die groote nauwkeurigheid houdt Witkamp's boek op de vraagbaak van een ieder te zijn zooals het was; P. H. Witkamp muntte uit in hel kleine zoowel als in het groote. Minder onschuldig is het bijgevoegde artikel van Aerendonck, waarvan vermeld wordt, dat het is een J»ederlandsche gemeente: het is echter een Belgische gemeente in de provincie Antwerpen.

Maar vooral is het een grief, dat de Heer S. in de spelling der geographische namen niet met zijn tijd is meegegaan. Wel zagen wij dat hij Leimuiden, Alfen, Avezaat schrijft en niet Leymuiden, Alphen, Avezaath; ook dat hij de goede schrijfwijze van Twente, Drente zonder h recht doet wedervaren; maar overigens heeft de Heer S. geen de minste kennis genomen van hetgeen voor de spelling der geographische namen door het Aardrijkskundig Genootschap het licht heeft gezien. En wel had dit plaats langs tweeërlei wegen: 1°. door de Woordenlijst van de aardrijkskundige namen in Nederland volgens de spelling van de Vries en te Winkel, en 2°. door het meer streng wetenschappelijke, geschiedkundige onderzoek van de Nederlandsche aardrijkskundige namen onder den titel Nomina geographica Neerlandica. Door dit laatste wordt, door het opgeven van de oudste vormen dier namen uit betrouwbare charters en andere documenten, het bewijs geleveid, hoe deze of gene aardrijkskundige naam tot den huidigen vorm is gekomen, waaruit dan vanzelf ook blijkt, of do tegenwoordige vorm foutief is en welke spelling de voorkeur verdient.

In tegenstelling van Witkamp schrijft de Heer S. Almeloo, Markeloo enz. ja zelfs Haesiloo van den jare 1711; hij kent dus aan deze oo de functie toe van een korte o, een hoedanigheid die dat letterpaar nergens elders heeft, die o is zoo kort dat de gansche lettergreep veelal bijna niet of in het geheel niet meer uitgesproken wordt b. v. Merkel, Hengel, Grol.

Een leerrijk voorbeeld hoe de oude schrijfwijze leiden kan tot de ware spelling is de naam van het aan de Maas gelegen Geldersche dorp, dat zoowel in de oude editie van Witkamp als in de nieuwe van Sipman, op de stafkaart en ook in de bovengemelde Woordenlijst voorkomt als Ammerzoden. Als de oudste vorm waaronder de naam van deze plaats voorkomt, in het jaar 1050, wordt door van den Bergh in Nijhoff's bijdragen Ambersoy opgegeven; in een oorspronkelijke oorkonde van de abdy van Berne van het jaar 1196 Ambershoye-, in 1200 en 1250 Ambersoye, in 1326 Amberhoye-, in een oorkonde van het jaar 1337 komt de naam voor van Jan Amersoyens. Vervolgens met kleine wijziging Amersotj, Ammerzoyen, Amersoyen, Amerzoyen, Jmersoye, Amerzoeye. Nog in 1670 schreef Jac. van Oudenhoven Amersoyen in zijne beschrijving van 's Hertogenbosch.

Vooral met het laatste der 15de eeuw beginnen de bastaardvormen in het algemeen bij de plaatsnamen op te komen, zoo b. v. Amelroye, Amelrooy, Amelroyen, Ameroyen, Ameroy, Ammerroden, Ammersoyde (1618), Ammeroitse Stege, Amerode Ofschoon de uitspraak der tegenwoordige bewoners is Ammelroi, soms met nauw