heb gezien. Onoogelijke keten, opgetrokken van oude jeneverkisten en petroleumblikken, wisselen af met houten woningen, die er min of meer Chineesch of Arabisch uitzien. De beste, meest typische woningen te Waingapoe zijn nog die van de op Soemba onvermijdelijke en bijna alomtegenwoordige Endeneezen, den waren geesel des lands '). In het geheele voorkomen van Waingapoe ligt iets provisioneels, iets van een kermis of een kamp van stoelenmatters en bezemmakers, een ik weet niet wat van alles een beetje en toch niets van iets bepaalds.

Men ziet hier een groote verscheidenheid van bruine en gele volkstypen, waaronder Soembaneezen in de groote minderheid en galgetronies van Endeneezen, Arabieren en Chineezen in de meerderheid. Volkomen te recht noemde Roos Waingapoe „het vuilnisvat van Soemba"; het is dit nog en zal het ook blijven zoolang de Nederlandsche regeering het niet reinigt.

Er verliepen verscheidene dagen met het zoeken naar rij- en pikolpaarden, bestemd voor mijn tochten over het eiland. Hoe zeer in het land van paarden, ging het aanschaffen daarvan lang zoo gemakkelijk niet als men verwachten zou2). De Van Goens had juist een menigte paarden als lading weggevoerd, en Waingapoe zelf was nagenoeg zonder

hot volgende mede te deelen. Er is op Soemba een overlevering, dat alle tamoe ramboe wa kaba (vorstinnen van echt ras) door de Endeneezen waren weggeroofd, maar dat de Endeneesche atangga?s, omdat zij daardoor niet meer in hun stand op Soemba konden trouwen, er weer eene terugzonden, die Tamoe Ramboe Lepi heette. Van deze vrouw nu zouden alle maramba wa kaba op Soemba afstammen. Waingapoe zou dus de plaats zijn, waar die apoe, grootmoeder, terugkwam. Wat beteekent, zooals bekend is, water, ng is een verbindingsconsonant.

Al heeft deze overlevering als etymologie waarschijnlijk geen waarde, zoo is zij op zich zelf toch belangrijk genoeg om hier geboekstaafd te worden. — Vergel. verder het onder (3. Waidjeloe) medegedeelde betreffende mèrapoe en Waingapoe.

Het is in geen geval aan te bevelen om zooals Teysmann, Wai-Ngapoe, te schrijven. Trouwens T. is op het punt der orthographie der inlandsche namen, ook van planten, buitengewoon slordig en onvertrouwbaar.

1) Belangrijke bijzonderheden omtrent den rol dien dit volk op Soemba speelt, ook in verband met den slavenhandel, zyn te vinden in Riedel's Timor en Onderhoorigheden in 1878 en later (Indische Gids, 7e jaarg., dl. I, p. 1) en J. H. P. E. Kniphorst, Een terugblik op Timor en Onderhoorigheden (Tijdschr. v. Ned. Indië, nieuwe serie, dl. II, p. 290—294).

2) In dit opzicht schijnt de toestand sedert de dagen van Roos niet verbeterd te zijn, want ook hij zegt (o. c., p. 92): «Paarden in leen of huur krijgen gaat niet gemakkelijk, al is men ook op Soemba in het land der paarden".