van Sumatra en van naburige eilanden (Riouw- en Lingga-groep) nieuwe of verbeterde zeekaarten het licht zagen ').

Op het vasteland was de topographische dienst vooral op de Westkust bezig, waar de triangulatie van Tapanoeli naar de Oostkust zou voortgezet worden. Deze had echter, met het oog op den politieken toestand, niet in oostelijke, maar van Toba uit in noordelijke richting voortgang; 1838 en 2495 □ kil. werden resp. in 1891 en 1892 opgemeten, en wel op een schaal van 1 : 20,000.

Voorts werd door dienzelfden Dienst, op verzoek der Rijkscommissie voor de graadmeting in Nederland, een verslag opgemaakt betreffende de triangulatie van Sumatra, loopende van Mei 1883 tot Dec. 1891, om te dienen als bijlage voor de Verhandelingen van de (te Brussel te houden) vergadering der permanente Commissie voor de internationale aardmeting. Deze publicatie zal dan een voortreffelijk geheel kunnen vormen met dat, wat door kolonel de Bas in 1882 en het vorige jaar door kapitein Muller over die triangulatie op Sumatra in ons Tijdschrift geleverd werd ^). Verder werd op genoemd eiland door den 1'opographischen Dienst een officier naar Atjeh gedetacheerd voor het bijhouden der kaart van dat gewest; geschiedden vluchtige opmetingen en verkenningen in Benkoelen over een terrein van 4800 □ kil. voor een kaart op de schaal van 1 : 100,000, terwijl de vroeger genoemde topographische bijzonderheden bij den Topographischen Dienst inkwamen aangaande Atjeh, Sumatra's Oost- en West-kust, Palembang en Riouw. Nieuwe of verbeterde kaarten bepaalden zich voor dit eiland tot Atjeh, altijd behalve de 48 detailbladen (1 : 20,000) — van de Topographische kaart van Sumatra, elk groot 5 minuten in het vierkant3).

Particuliere onderzoekingen hadden plaats in het Batah-land en in het Kwantan-gebied of betroffen Korintji en de Pasoemah Oeloe.

Afgezien van de weerleggingen door den controleur Westenberg van de onjuistheden, die Claine over het land en volk der Batahs verkondigd had en waaraan wij Westenbergs betere beschrijving te danken hebben 4),

1) Van 1891—92 (Zie Kol. Versl. 1892—93, p. 50) werden bij het Hydr. Bureau te Batavia uitgegeven de volgende kaarten en plannen: Sumatra's Oostkust, mond der Deli-rivier; ld., mond der Langkat-rivier; ld., Aroe-baai; ld., Mond der Babalan-riviei ; Biouw- en Lingga-Arehipel, bl. I en II. In 1892-93 (zie Kol. Versl. 1893-94, p. 53) werden uitgegeven: Oostkust van Sumatra, bl. II; Asahan-rivier tot Tandjong Balei.

2) IX, p. 1—33 (zie Mitteil. LB. 1892, N°. 1024).

3) In 1891 verschenen 20, in 1892 28 detailbladen dier kaart (photo-lithographie).

4) Tijdschr. Aardr. Gen, N. S, IX (1892), p. 49 (Pet. Mitt, LB. 1892, n°. 1039).