rendabel te doen zijn. Men heeft daartoe getracht, de winning van het melksap eenvoudiger en zekerder te maken, door het niet aan de plant te laten opdrogen, maar het onmiddellijk na het insnijden, dus nog vloeibaar, in te zamelen, door het met een propje watten, een stukje vilt, een penseel of ook wel met den vinger af te nemen-Dit gaf v/el eenige bezuiniging, maar niet voldoende. Een geheel ander, zij het ook niet nieuw, denkbeeld werd daarom beproefd, n.l. of het niet doelmatiger was, in plaats vanuit de onrijpe vruchten eerst opium te winnen en dit op alkaloïde te verwerken, de vruchten zelf voor dit doe! te gebruiken, temeer, omdat lang niet alle melksap bij de gewone bereidingswijze van opium uit de vruchten verkregen wordt. Het bleek echter in overeenstemming met de ervaring van anderen, dat de hoeveelheid alkaloïde, die op deze wijze verkregen kan worden, slechts ongeveer 20 pCt. van hef quantum is, dat via opium uit hetzelfde aantal vruchten te verkrijgen is. Een bevredigende verklaring van dit niet te verwachten feit kon ook door Schr. niet gegeven worden. Men is toen op het denkbeeld gekomen, niet slechts de onrijpe vruchten, maarde geheele onrijpe plant, op alkaloïde te verwerken. Uit proeven bleek dat, terwijl zooals bekend, de zaden practisch geen alkaloïde bevatten, na het ontkiemen narcotine spoedig in meer dan sporen aanwezig is, terwijl ook morphine en codeïne spoedig optreden, zoodat in plantjes van 5—6 cm. lengte narcotine, codeïne, morphine en papaverine aantoonbaar zijn en later ook narceïne en thebaïne. In alle deelen der plant zijn dan verder gedurende de geheele vegetatieperiode alle opiumalkaloïden aanwezig, doch niet uitgemaakt is, in welken vorm zij voorkomen. Het bedrag aan alkaloïde is natuurlijk niet groot. Uit 10.000 kg. versche planten (de opbrengst van 1 H.A.) zou volgens een opgave uit andere bron 7.5 kg. totaalalkaloïde te verkrijgen zijn, n.l. 4 kg. morphine. 2.5 kg. narcotine, 0.5 kg. codeïne en 0.5 kg. nevenalkalo-ïden, overeenkomende dus met een totaal alkaloïdegehalte van 0.075 pCt. en een morphinegehalte van 0.040 pCt. Deze opgave wordt door Schr. echter te optimist geacht, daarom stelt hij daartegenover de verwachtingen vaneen proefinstallatie, waarbij men hoopt, uit 137.000' kg. versche plant 40—50 kg. totaal-alkaloïde te verkrijgen, overeenkomend met een gehalte van 0.029—0.036 pCt. Voor de wijze, waarop de bereiding plaats vindt en voor de bepaling van het totaal-alkaloïde moge verwezen worden naar het artikel zelf; slechts zij nog te vermelden, dat het morphinegehalte van de geheele groene plant in bloeienden toestand gevonden werd als 0.0112—0.020 pCt.; verder bleek, dat, terwijl de onrijpe vruchten het hoogste gehalte vertoenen. dit gedurende het rijp worden afneemt, om inde rijpe vruchten'nog slechts 0.0166—0.0684 pCt. te bedragen. Ook inde andere deelen der plant neemt gedurende dien tijd het gehalte af, doch pas na het afsterven der planten verdwijnen de alkaloïden geheel. Hoe gering het gehalte ook is inde versche plant, komt Schr. toch tot de conclusie, dat het, zoowel uit chemisch, financieel als technisch oogpunt, aanbevelenswaard is, voor de alkaloïdebereiding de geheele versche plant te gebruiken, terwijl ook nationaal-econo-

126