heid kan controleeren”, een waarschuwing, die klaarblijkelijk tegen dein den Haag populaire Zwitsersche koepokstof gericht was r. Terburgk had daar ook reeds een ingezonden stuk inde Haagsche dagbladen tegen geschreven), heb ik daar terstond bij aangeteekend: „Lees: waarvan ieder medicus zelf de werkzaamheid controleeren kan”. De Zwitsersche entstof is werkzaam en bezit voordeelcn (gemakkelijk uit de capillair vloeien, nette verpakking, goedkoopte) boven de Nederlandsdie. Ik had toen reeds met deze entstof een paar honderd personen gevaccineerd, welk aantal thans tot een 500-tal is toegenomen en wil wel verklaren dat ik, zoolang ik Zwitsersche koepokstof kan krijgen, nooit meer Amsterdamsohe gebruik; de bestelling in Amsterdam kost ten minste – maal 24 uur, de bestelling van Zwitsersche koepokstof per telefoon bij den apotheker slechts enkele oogenblikken. De Amsterdamsche koepokstof is uit de individueele buisjes eenvoudig niet zonder blazen te verwijderen, de Zwitsersche loo.pt er netjes vanzelf uit, de goedkoope Amsterdamsche verpakking is in overeenstemming met de karige portie (the fault of the Dutch ), de keurige mei een entpen voorziene Zwitsersche verpakking wordt slechts geëvenaard door de royale portie, die elke capillair bevat. Bovendien schijnt de houdbaarheid der Zwitsersche pokstof aanzienlijk beter te zijn (officieel 4 maanden tegenover 14 dagen bij de Neder land salie) en heb ik over de resultaten niets dan lof; steeds zag ik regelmatige, zelden te sterke en zelden uitblijvende of te zwakke reactie. Ln het encephalitisgevaar? Om te beginnen staat vast, dat de Zwi – sersche entstof in Zwitserland nog nooit encephalitis verwekt heeft”. Hierna volgt de mededeeling, dat de enltstof van het Institut Vaccinogène te Lausanne nooit een konijn is gepasseerd, maar steeds van kalf op kalf -wordt geënt, waaraan de daaraan verbonden Hoogleeraar-adviseur toeschrijft de gunstige gevolgen,, die sleeds verkregen zijn. Ook de wijze van controle, zoowel klinisch als bacteriologisch, wordt door den geneeskundigen medewerker als vooraanstaand op dit gebied beschreven. Wij kunnen hier voorbij laten gaande beschouwingen over de eenigermate onverklaarbare houding, die de Hoofdinspecteur der Volksgezondheid heeft aangenomen, toen een waarschuwing in algemeenen zin verscheen tegen het gebruik van buitenlandsch vaccin, zonder daarbij kennis te nemen van de voonreffelijke inrichting van een buitenlandsch instituut met Luropeesche vermaardheid. Ook de omstandigheid, dat ongeveer tegelijkertijd met deze waarschuwing voor distributie in onze hoofdstad vaccin uit Zwitserland werd besteld, is even onverklaarbaar als het voorafgaande. Over het Zwitsersch particulier instituut, dat „zonder subsidie van Regeering of particulieren” nu reeds 31 jaar bestaat, schrijft deze medewerker, dat het met recht trotsch is, deze stof te leveren, waarbij nooit nadeelige gevolgen zijn waargenomen, terwijl het Rijksinstituut te Bern (dit is onjuist, want ook dit is eene particuliere inrichting) wel een paar gevallen van encephalitis heeft waargenomen. Het Instituut te Lausanne schrijft dit toe aan het

1012