Bij nadere beschouwing dezer cijfers blijkt, dat van de mechanische mengsels door de behandeling met alkohol van 70 pCt meer chininetartraat dan cinchonidinetartraat in oplossing is gegaan, dan dat bij de chemische mengsels het geval was, hetgeen wijst op de vorming vaneen verbinding tusschen de beide tartraten. Van het mechanische mengsel 2 werd door de alkoholbehandeling bijna 11 pCt. chininetartraat verwijderd, van het overeenkomstige chemische maar 7 pCt. Van het mechanische mengsel 3 werd 12 pCt. verwijderd, terwijl het chemische nagenoeg niet veranderde, wat dus wijst op het bestaan vait' een dubbelverbinding in deze verhouding. Afhankelijk van de hoeveelheden, die met elkaar in reactie treden, verkrijgt men bij de gelijktijdige uitkristallisatie van chinine- en cinchonidinetartraat dus öf een mengsel van chininetartraat en dubbeltartraat (mengsel 1 en 2) óf dubbiltartraat en cinchonidinetartraat (mengsel 4), terwijl de dubbelverbinding als zoodanig ontstaat, wanneer 1 mol. chininetartraat en -2 mol. cinchonidinetartraat gelijktijdig kristalliseeren (mengsel 3). Voor de oplosbaarheid in alkohol van 70 pCt. der luchtdroge tartraten bij 17° C. werden de volgende waarden gevonden: Chinidinetartraat l1 : 174,2 Cinchonidinetartraat 1 : 602,4 Chinine-cinchonidinetartraat 1 : 389,1 Om na te gaan, hoe het dubbeltartraat zich t.o.v. het drogen bij 110° C. gedurende 4 uur verhoudt, werden hoeveelheden van pl.m. 1 g. aan deze temp. blootgesteld en na bekoeling gedurende een half uur inden exsiccator gewogen. Theoretisch bevatten 2382 g. dubbeltartraat 108 g. kristalwater. Wordt dus het zout geheel watervrij, dan moet het gewichtsverlies per g. bedragen 45,3 mg. Behoudt het zout evenwel één mol. water, zooals bij de analyse van Commelin wordt aangenomen, dan zal het gewichtsverlies per g. 37,7 mg. bedragen. Bijl de uitvoering der bepalingen werden wisselende uitkomsten verkregen. Alleen, wanneer het versch bereide zout aan de verhitting was blootgesteld, werden overeenstemmende resultaten verkregen. Was het zout evenwel langeren tijd bewaard, dan bleek het gewichtsverlies zelfs minder dan 37,7 mg. te bedragen.

934