waaraan de talrijke dames de noodige kleur gaven en de ge wenschte gezelligheid brachten. Om half zes ’s avonds kwamen de apothekers bijeen in het Laboratorium voor Materiaalonderzoek, ondergebracht inde Technische Hoogeschool, waar Prof. Va n Alp h en de Veer demonstraties zou geven voor Materiaalonderzoek der B. O. W Vooreerst werd de cryptometer van Pfund vertoond,"waarmee de dekkracht van olieverf wordt bepaald; hiermee wordt de dikte van de natte laag, waarbij het zwarte of witte glas, naar gelang de kleur der verf, wordt gebruikt, gemeten. Van de verffilm wordt vastheid en rek bepaald, door de op gegomd papier uitgestreken verflaag in water los te wecken en de verschillende bepalingen hiermee te verrichten. Verffilms zijn gels, die water opnemen en afstaan; de grootte van het doorlatend vermogen wordt bepaald, door de films vast te kitten op een glaasje met geconcentreerd zwavelzuur. Een vernuftig samengesteld apparaat stelt ons in staat, den weerstand legen kreuken van papier te bepalen, welke weerstand nog verschilt naar gelang inde machinerichting of loodrecht daarop wordt gevouwen. Wat het onderzoek van mortels betreft, wordt opgemerkt, dat enkel cement veel vaster is dan de mortel met normaal zand, hetgeen gedemonstreerd wordt door bepaling van trek en druk per cm." van proefblokjes, gemaakt uit Heidelberg Edel cement en Smeltcement, beide enkel en 1 : 3 gemengd met normaalzand. Ook hout toont individueel groote verschillen. De hardheid wordt bepaald, dooreen kogel tot de helft in kopsoh hout te drukken en de daarvoor noodige kracht af te lezen. Het verschil tusschen Onglen- en Djamoedjoe-hout werd gedemonstreerd. Na een bespreking van den aard van natuursteen werd overgegaan tot bespreking van metalen. Metalen zijn kristalconglomeraten, hetgeen met lantaarnplaatjes wordt aangetoond: ook microscopisch is dit met opvallend licht zeer duidelijk. Metalen zijn niet altijd homogeen, wat duidelijk blijkt, wanneer men doorsneden met koperammoniumchloride etst; gepaketteerd ijzer wordt ook op deze wijze aangetoond, terwijl een kettingschalm van welijzer en een klinknagel met segratie eveneens met genoemd reagens zijn samenstelling verraadt. Een metaalbreuk is soms in uiterlijk misleidend, wanneer het een vermoeidheidsbreuk geldt: de etsproef liet zien, dat het metaal toch homogeen was. De kristallen kunnen worden uilgerekt, waarbij de vastheid tce, de rek echter sterk afneemt, zooals gedemonstreerd wordt met hardgetrokken en uitgegloeiden staaldraad van ZO mm.2 doorsnede, waarvan door vergelijking de breeksterkte in kg./mm.2 en rek bepaald wordt. Lantaarnplaatjes laten zien de geëtste oppervlakten van vloeiijzer, dat weinig koolstof, en staal, dat wat meer heeft; grauw gietijzer bevat ongeveer 3 pCt. grafiet. De hardheid volgens kogelindruk Brin e 11 wordt aangetoond met behulp van vier kubusjes, op ruim 800° C. verhit, welke vervaardigd waren uit a. weekijzer, gehard in water; b. weekijzer, uitgegloeid; c. hardstaal, gehard in water en d. hardstaal, uitgegloeid. Nadat de hooggeleerde spreker

408