vergelijking ook plaats hebben met vergelijkingsvloeistoffen. Op deze wijze toegepast, is de kleuromslag zeer goed waar te nemen en kon de indicator mij wel voldoen. Ook zonder kleurenkaart en vergelijkingsvloeistoffen zijnde kleursverschillen zeer goed waar te nemen, indien men waarneemt tegen een witten ondergrond, en van boven naar beneden door de vloeistof heenkijkt. De door mij gebruikte colorimeterglaasjes van 10 cm.3 hadden een diameter van 17 mm, en de hoogte van de vloeistofkolom was daarin 42 mm. Echter ook bij doorvlallend licht kon ik de kleursverschillen goed zien. Om den kleuromslag sprekender te maken, vooral in het zure gebied 2), heb ik sedert dien het voorschrift gewijzigd. De kleuren zijn daardoor sprekender gewordkn, waardoor het voorschrift aan practische bruikbaarheid heeft gewonnen. Wat betreft de waarneming van kleursverschillen, zij opgemerkt, dat hierin natuurlijk altijd een subjectief element zit. Dit naar aanleiding van de mede door Ko 11 ho f f gemaakte opmerking. Vervolgens is het niet onverschillig, van wien de indicatohen betrokken zijn. Ik gebruikte steeds indicatoren van „G r ü b Ie r”. Hiermede is rekening te houden. De hoeveelheid kresolphthaleïme in het eerst gepubliceerde voorschrift, die door K o 1 th o f fte groot wordt gevonden, was door mij reeds gecorrigeerd. 3) Doordat het artikel zonder correctie was opgenomen, was dit cijfer blijven staan, zooals ik daar mededeelde. Wat betreft de praktische waarde vaneen dergelijk mengsel van indicatoren, die door K o 1 t h o f f niet hoog wordt aangeslagen, meen ik, dat men vaneen zoodanig; mengsel juist inde praktijk veel nut kan hebben. Men moet dit echter vanzelfsprekend met de nood! ge reserve opvatten en geen eischen stellen aan een zoodanigen indicator, waaraan geen enkele kan voldoen. Het verbeterde voorschrift, waarvan, zooals .gezegd, de kleuren sprekender zijn en hetwelk bruikbaar is voor een PH-gebted 2—12, moge hier thans volgen. De kleuren zijn aangegeven weder volgens de kleurenkaarten van M u 1 1 i k en. Zij, die deze niet bezitten, kunnen, zooals gezegd. vergelijken met eigen bereide vergelijkingsbuffervloeistoffen. Ook zonder deze hulpmiddelen zijnde kleursverschillen echter duidelijk. a) Zie ook de opmerking van Kolt hof f, Pharm, Weekbl. 1929, 67. ’) Pharm. Weekbl. 1928, blz. 1292.

158