de landtloopers es quacksalvers, dewelke hunselven venteren groote doctoren en bereyders van uytnemende medicamenten te wesen, waarmede sy pretenderen alle langdurige en maligineuse siektens te konnen genesen, dog doen niet minder als dat, maar komen meest de goede ingesetenen bedriegen, daarenboven is liet sulcx, dat sy supplianten by desen verklaren aldermeest beschadigt en gedruckt te worden door de leveranties der medicamenten van de doctoren, wonende binnen dese stadt, die hun selven jegenswoordig daarmede soo verre hebben uytgelaten datter nauwelijks inden tijd van 5 a 6 maanden een ordonnantie op de winckels van de vrije apothekers, woonende binnen dese stadt, vernomen wert, daarbij komt, dat de chirurgijns mede soo veel doen als hun mogelijk is, soodat de Pharmacie als eene prooye, van alle kanten geplukt en gedrukt wort, ende gemerckt, dat de voorschr. onbehoorlijke inbreuken aan haar, supplianten, niet alleen seer schadelijk syn, maar aan verscheydene bereits soodanige ruyne heeft veroorsaakt, dat eenige uit desperatie hebben moeten opbreken en hun in andere steden moeten transporteren, om vrouw en kinderen (wanneer sy alhier neringloos synde, henselven verteerden) te kunnen mainteneren, en verscheyde, die nog in loco syn, genoodsaakt worden in hunne gedagten te nemen, waarhenen sy hunselven het best sullen keeren, om haar en haar famylie buyten last van anderen te houden, en vermits sulke veranderingen en opbreken van familien niet alleen ongemakkelijk, maar seer smertig syn, soo syn sy supplianten, alvorens te rade geworden, haar selven te keeren tot UEd. Achtb. ootmoedigh versoekende, dat UEd. Achtbaarheden gelieven commissarissen te verleeneu om op haar boven gemelde klagten te hooren ende de saak te examineren.” 'Ti,ami_i _ _ , i t »

Toch bleef de Pharmacie leven en kwam steeds op hooger plan, door verzwaring van de eischen van bekwaamheid van hare beoefenaren, en uitsluiting van hen, die daaraan niet voldeden. In bovengenoemd rekest lazen we, hoe de Pharmacie en hare dienaren, aldermeest werden beschadigt en gedrukt door de leverantie der medicamenten door doctoren (U ziet, er is niets nieuws onder de zon). Hiertegen worden nu ook maatregelen genomen als begin der scheiding tusschen de beide vakken. Dïe scheiding bestond toen nog niet streng en de doctoren deden slechts noode afstand van hun recht. Er bestond daarvoor o.m. dan ook een zeer belangrijke reden, want we lezen ineen rekest te dier zake, „dat sy door de profyte op de medicynen de consulte dikwyls komen toe te geven.” Dat de Pharmacie steeds op hooger plan kwam, is ook aardig te volgen uit de geleidelijke ontworsteling aan de vakken, waarmee zij eerst in één Gilde was vereenigd. Oorspronkelijk was het een zeer bont gezelschap. Dit blijkt uit „de ordonnantie van de cruydeniers ende andere, gepubliceert ter puye 28 October 1593, waarbij Biailliu, Burgemeesters en Scepenen ende Raden der stadt IMSddelburch in Zeelandt hebben overdragen ende geordonneert, alsoo het kramersgilde is in grooten getale ende gevcuchelijk kan gedeelt worden in verschelde gilden, die bequamelyck souden worden geregeert bij de deken en beleeders, daarover te stellen, dat deze naervolgende neeringhe sullen wesen onder een

711