•gevallen kwam de geneeskracht van bulten, uiteen hoogere wereld, inde plant, zoodat dezelfde plantensoort nu eens wel, dan weer niet, nu eens sterk, dan weer slechts zwak de gewenschte werking vertoonde. Vandaar ook, dat men bij de inzameling of vóór het gebruik veelal een zeker ritueel toepaste, •dat, in oorsprong heidensch, later gekerstend werd, om te verkrijgen, dat de geesten, later de heiligen, gunstig gestemd zouden worden en aan de plant hun volle kracht zouden verleenen. Inde volksnamen der inlandsche planten vindt men nog vele herinneringen aan dit gewijd zijn geweest aan Maria of aan bepaalde heiligen en zoo dragen minstens een dozijn planten in verschillende deelen van ons land een naam in verband met Maria, terwijl niet minder dan een 15-tal aan Sint Jan gewijd waren en andere aan Sint Anthonius, Petrus, Jacobus, Joris, Christoffel, Nicolaas, Barbara, Servaas, Urbanus en andere, te veel, om op te noemen. Laat ik nu, na deze algemeene toelichting, een keus doen uit het rijke materiaal. Eén der oudste vormen, waarin de plant gebruikt werd ter genezing van ziekten, ide zgn. transplantatie, waaronder men verstaat het overbrengen van de ziekte op een plant, waarbij het speciale planten waren, die daarvoor bruikbaar waren. In Overijssel gold het gebruik, bij koorts deze over te dragen op een eik. Daartoe bond de zieke zijn kousenband om den stam en sprak daarbij dit versje: Olde marolde, ik hebbe de kolde, Ik hebbe ze noe, ik geve ze oe, Ik bind ze hier neer, Ik krieg ze niet meer. De zieke genas, maarde boom stierf. In andere streken gebruikte men de Vlier en daarover vond ik een versje, dat, in modern Duitsch overgezet, aldus luidt: Guten Morgen, Herr Flieder Ich bringe dir mein Fieber Ich binde dich an, Nun gehe ich in Gottes Namen davon. Een geheel andere wijze van transplantatie werd toegepast met de Braamstruik. Het is bekend, dat deze lange, dunne met doornen gewapende stengels voortbrengt, die door hun zwaarte, als ze geen steunsel vinden, weer ter aarde buigen en dan aan den top veelal weer gaan wortelen, op die wijze half-

1199