onderwerp handelt en mij noopte, dit onderzoek in ruimer kring bekend te maken. Wanneer twee personen op dezelfde machine een zelfden brief typen, zoo zal er, makroskopisch gezien, een aanmerkelijk verschil zich voordoen. De tusschenruimten tusschen de woorden, het afbreken ervan, het vormen der alinea’s zullen sterk verschillen, kortom, beide schrijvers zullen hun persoonlijk cachet op den brief drukken. Maar ook indien de brieven makroskopisch geheel aan elkaar gelijk zijn, treden vrij sterke verschillen op, vooral bij het gebruik maken vaneen sterke loupe of zwakke mikroskopische vergrooting. Zeer groot is b.v. de invloed, die dooreen zwakkeren of sterkeren aanslag wordt uitgeoefend. Gesteld, dat bij een machine de hoofdletter E. aan eender hoekige uiteinden eenigszins is afgesleten, dan zal bij zachten aanslag deze E. op de afgesleten plaats minder duidelijk zijn afgedrukt en ons verraden, dat ze invalide is geworden aan één harer extremiteiten. Wordt echter de E. krachtig aangeslagen, zoo wordt de letter ook op de afgesleten plaats zoo krachtig afgedrukt, dat het genoemde euvel niet tot uiting komt. Een brief, op deze machine getypt met volkomen E’s, karakteriseert dus niet alleen de machine, maar ook den schrijver. Ook de snelheid, waarmede men typt, is van invloed. Een ervaren, geschoold en snelschrijvend typist, die bij het typen een juist gebruik maakt van de vingers, zal een heel anderen aanslag op de toetsen uitoefenen dan een dilettant, die met éénzelfden vinger het heele letterbord bewerkt. Zooals het bij ieder onderzoek ten slotte gaat, kunnen kleine bijzonderheden soms aanleiding zijn tot het opsporen eener vervalsching. Ineen geschrift kwam eens opvallend veel de verbetering voor vaneen o ineen n. Bij nader onderzoek bleek het, dat de schrijver dooreen ongeluk aan een zijner vingers een sterke geneigdheid toonde, de o aan te slaan instede van de n, die een weinig verder van het centrum was afgelegen, en dus minder in het bereik lag. Een feit, waarop bij het onderzoek de aandacht evenzoo dient gevestigd te worden, is de omstandigheid, dat het inktlint

627