gasvormig. Er heeft door de verwarming aan de eene zijde en de afkoeling aan het andere gedeelte van het apparaat een voortdurende circulatie plaats, waardoor inden verdichter een koude ontstaat, die medegedeeld wordt aan de koelkast en daarin een temperatuur veroorzaakt beneden het vriespunt. Het is dan ook mogelijk, met deze koelkast-ijsmachine niet alleen voedingsmiddelen etc. te conserveeren, maar ook op kleine schaal ijs te maken. De aanschaffingskosten bedragen ongeveer f650.—. Het dagelijksch gebruik van electriciteit is gering, maar daarnaast heeft men ook een vrij belangrijk waterverbruik, van ongeveer 30 1. per uur. Het is een Zweedsche uitvinding van de ingenieurs P. von Platen en C. Munters, waarvan het exploitatie-recht aan Amerikaansche financiers is verkocht, welke thans een fabriek voor deze apparaten hqbben gebouw,d te Luton eu ook spoedig te Parijs een fabriek denken op te richten. De aandacht van hen, die belang stellen inde op dit toestel toepasselijke thermodynamische beschouwingen, zij gevestigd op de verhandeling, waarvoor de uitvinders in 1935 door de Zweedsche technologische vereeniging werden bekroond met de Polhemsmedaille. In dit artikel wordt ook plaats ingeruimd aan de patenten van den Duitscher Gep per t, aie het eerst poogde, de regelkraan en de motorkracht overbodig te maken. Het eerste hiervan gelukte hem, door inden verdamper en absorber een indifferent gas toe te voegen, in zijn geval lucht; hierdoor werd de druk daar ter plaatse gelijk aan die in het overige deel van den toestel, terwijl toch de ammoniakdruk daar lager is dan inden verdichter. Dit in overeenstemming met de wet van Dalton, die zegt, dat ineen gasmengsel de totale druk de som is van de partieele drukkingen van elk van de gassen afzonderlijk. Dooreen verkeerde keuze van zijn indifferente gas gelukte het Gep per t echter niet, den verdamper (die inde koelruimte moet staan) op voldoenden afstand van den absorber (die daarbuiten behoort) te kunnen bouwen, zoodat het „koudevoortbrengend” vermogen van de eerste zeer werd gehinderd door de warmte, die inde andere bij het oplossen van het ammoniak in water vrijkomt. Bij zijn latere pogingen, om dit te ver ■ beteren, m.a.w. om het indifferente gas op eenigen afstand van den verdamper van ammoniak te bevrijden, nam hij zijn toevlucht tot een ventilator, die echter weer dooreen motor moest worden aangedreven, wat dus een stap terug beteekende. De gelukkige greep van Von Platen en Munters is nu geweest, dat dit gastransport zonder motorische kracht mogelijk werd door gebruikmaking van het verschil in soortelijk gewicht tusschen waterstof als indifferent gas en het mengsel daarvan met ammoniak. Hun tweede geniale vondst was, dat de vloeistofkringloop, bij Geppert’s eerste en tweede patent, ook door verschil in soortelijk gewicht van geconcentreerde en verdunde ammoniak-oplossing tot stand gebracht, echter in zijn derde patent weer dooreen door motorkracht gedreven pomp. hier dooreen soort pomp wordt voltooid, die geen bewegende deelen heeft en wordt gedreven door de

538