water ammoniak vormt, zoo ook bij de oxydatie van het osydule. Ook het gevormde oxyde verdigt ammoniak. Het voorkomen hiervan inde bruin-ijzersteenen biedt daarover niets bijzonders aan, evenmin als de haematiet. Inde kwarts vindt men ook organische stoffen. Het duidelijk mindere gehalte van den chalcedon aan stikstof tegenover den graniet-kwarts , staat, in betrekking tot den oorsprong van beide mineralen en de hen insluitende gesteenten. De opaal toont overal waar hij voorkomt, eene zeer aanmerkelijke hoeveelheid stikstof. De watervrije kiezelverbindingen bevatten, al naar hun voorkomen van verweerde en vulcanische gesteenten met kristallijne geaardheid slechts eene zeer geringe hoeveelheid organische stoffen, zoodat zich die van de stikstof niet altijd op het gezigt laat bepalen. Alle zwavel- en koolzure zouten bevatten organische stoffen. De laatste vindt men echter niet altijd slechts in zoo geringe verhouding, daar ze in sommige gesteenten in ruimere mate wordt aangetroffen en zelfs eigene mineralen vormen, die wel meestal amorph, maar soms toch ook goed gekristalliseerd zijn, als b. v. scheeretiet, hartiet en honigsteen. Behalve inde fossile brandstoffen ontbreekt echter inden regel de stikstof. Barnsteen evenwel bevat ze, en dit wel wanneer zij niet geheel zuiver is en vermengd met insekten en infusoriën, evenzoo de honigsteen, wat echter slechts aan ingeslotene steenkolen is toe te schrijven. Het aardpek van Trinidad is ongeveer met % fijne klei vermengd , waardoor zijn stikstofgehalte vermeerderd wordt. Bitumineuse mineralen treft men meermalen inde nabijheid van vulcanische uitbarstingen, in minerale wateren en inde diepten van vele ertsgangen aan , zoodat deze uit het binnenste der aarde moeten te voorschijn gekomen zijn. Inde laagsgewijze massa’s van den tegenwoordigen tijd is het gehalte van organische stoffen zeer verschillend. Zoo is het duinzand en de lagen der vlotvorming zeer arm aan stikstof, even als de stalaktiet (dropsteen) en de tufkalk. Overigens zijn ze echter rijk daaraan en daarom voor den landbouw van groot belang. De hoeveelheid stikstof inde

86