het gesteente, wanneer het eene graauwe zwartachtige kleur bezit. Is de kalk niet met plantaarde overdekt, dan is hij niet zeer vruchtbaar, zelfs wanneer hij betrekkehjfc rijk aan stikstof is. Het minste gehalte aan stikstof schijnen die kalksoorten te bezitten, die geheel van klei ontbloot zijn. De beddingen der kiezelachtige gesteenten, als zand, zandsteen, kwartsiet, zijn, wanneer zij uit glasachtig kwarts bestaan en geene klei bevatten, in het algemeen zeer arm aan organische stoffen. Ook inde metamorphische kiezelsteenen is het stikstofgehalte meestal zeer gering. Doorzijpelend water schijnt aan het zand eerder stikstof te onttrekken dan af te geven. Daarentegen neemt dit toe, bij vermenging van andere stoffen, vooral die vaneen kleiachtigen aard, gelijk de grondklei in het algemeen daaraan het rijkst is. De tuf (tufsteen , die Herculanum bedekt) bevat ook stikstof, even als de tras van den Rijn. Het slijk der vulkanen bevat eene zeer aanzienlijke hoeveelheid ammoniak en stikstof, hetwelk even als bij tras, tuf, enz. zijn ontstaan te danken heeft aan infusoriën. Door gloeijen en smelten inde ingewanden der aarde verliezen de kleigesteenten hunne organische bijmengselen tot op eenige sporen na. Daarentegen vindt men stikstof en organische stoffen inde kristallijn geworden kleibeddingen, zoo als b. v. in chiastolith-schiefer. Daarentegen bevatten kalkchloriet-glimmerschiefer, gnijs, nnauwelijks merkbare sporen van stikstof, zoodat ze de vroeger voorhandene bepaald verloren hebben. Het schijnt daarom wel dat klei, die rondom beenderen zit, zeer rijk aan stikstof moet zijn, ofschoon zij dikwijls hierin wordt overtroffen door klei-gesteente, waar dit niet het geval is. Ook argilliet en schiefer zijn dikwijls nog stikstofrijk, gelijk b. v. die van Reutlingen en Autun zelfs tot bereiding van lichtgas dient. Opmerkelijk is het echter, dat sommige , voor het grootste gedeelte uit viseh-overblijfsels bestaande lagen, betrekkelijk arm aan stikstof zijn en schijnen daarom deze voornamelijk aan haar klein gehalte te danken te hebben. De fossile brandstoffen komen zelden in aarde en kalk-