geeft. Beide zullen ontstaan, doordien salpeterzuur aequivalenten water verplaatst (substitueert), die door de gelijktijdige inwerking van bet zwavelzuur aan de boomwol worden onttrokken. Bij de inwerking van sterke zuren treden 5 aeq. water uit en 5 aeq. salpeterzuur komen in hunne plaats inde verbinding; bij minder sterke zuren worden slechts 4 aeq. water door 4 aeq. salpeterzuur vervangen.

Het pyroxyline is dan een pentanitncaat -+- 2HO , het colloxyline een tetranitricaat -J- HO *). Stellen wij ons de formule van de cellulose als C2iH20 02o voor , dan heeft de substitutie op de volgende wijze plaats: C 24 ■+• SNOs C 24 (NOs)s HISOu -f- SHO cellulose penianitricaat of pyroxyline C24H20020 4N05 nr C 24 HisOjs + 4HO cellulose tetranitricaat of colloxyline. Met deze gegevens zal het niet moeijelijk vallen steeds eene oplosbare collodiumwol te verkrijgen. Men wendt aan salpeterzuur tusschen de 1,40 en 1,45 spec. gewigt en zwavelzuur van 1,83 tot 1,84. —• Oudere voorschriften geven als indompelingsvloeistof der boomwol een mengsel op van salpeter en zwavelzuur, ten einde het salpeterzuur op den oogenblik zijner vrijwording in aanraking met de cellulose te brengen. Volgens het bovengezegde loopt men echter hierbij meer gevaar van mislukking en vorming van het onoplosbare pyroxyline, doordien het vrijgeworden salpeterzuur te sterk op de cellulose zal inwerkeu en de temperatuur te veel verhoogd wordt. Bovendien is het bij het arbeiden met eenigzins grootere hoeveelheden zeer bezwaarlijk de boomwol gelijkmatig met dit mengsel van salpeter en zwavelzuur in aanraking te brengen. Ook de tijd van indompeling heeft eene aanmerkelijke wijziging ondergaan. Bij het oorspronkelijke voorschrift werd de tijd van 3 a 4 minuten voldoende genoemd voor de inwerking. Thans wordt daarentegen opgegeven , dat, wanneer men het mengsel van minder geconcentreerd zwavelzuur en salpeterzuur tot bij de gewone temperatuur heeft laten bekoelen, de boomwol hiermede 12—24 uren in aanraking moet blijven. Bij eene temperatuur van 60" C. is volgens Liesegang, Hardwich eu andere photografen de tijd van indompeling 10 minuten. Bezigt men voor kleinere hoeveelheden een mengsel van bijv. 10 deelen salpeter met 12 deelen zwavelzuur van 1,841 spec. gew., dan laat men bij 15—20° O. -1 uur inwerken; wendt men hierbij een zwakker zwavelzuur bijv. van 1,83 gew. aan, dan neemt men 16 deelen zwavelzuur en laat 1 uur inwerken. Uit alle deze opgesomde feiten wordt het duidelijk , hoe men zelfs niettegenstaande het steeds op volgen van hetzelfde voorschrift met betrekking tot de hoeveelheid der ingrediënten zoo dikwijls een geheel verschillend , vaak een geheel onvoldoend praeparaat verkregen heeft. Eene mindere naauwlettendheid op de sterkte der zuren of op de temperatuur veroorzaakt, dat de bereide collodiumwol den *) Volgens Felonze en Maurey is de formule van pyroxyline steeds: CjiHisOiatNOsjó.

eenen tijd meerden anderen tijd minder oplosbaar is. —- Goed bereide collodiumwol is omstreeks 25jj- in gewigt toegenomen. De boomwol van den handel moet, voor dat zij tot de bereiding van de collodiumwol gebezigd wordt, bij 100° C. gedroogd worden. Daar zij meestal eene zekere harsachtige zelfstandigheid bevat, die de volledige inwerking van het zuur verhindert, is het verkieselijk haar vooraf gedurende een paar uren met eene alkalische vloeistof te koken , bijv. 100 wigtjes boomwol met 3 kan water en 50 wigtjes koolzure potassa , vervólgens af te wasschen, totdat elk spoor van alkali verwijderd is, goed uitte drukken en eindelijk bij 100° C. te droogen. Als slotsom van ons opstel over collodium medicinale deelen wij het voorschrift mede, dat Adrian in het Bulletin général de therapie opgeeft, hetwelk volgens hem en anderen proefondervindelijk gebleken is een uitmuntend praeparaat te leveren. Na de boomwol op de behoorlijke wijze gereinigd en gedroogd te hebben, giet men 1 kilo zwavelzuur van 1,84 spec. gew. (66°) bij kilo salpeterzuur van 1,384 spec. gew. (40°). Heeft het zwavelzuur deze aangeduide sterkte niet, hetwelk met zwavelzuur uit den handel meestal het geval is, dan kookt men het vooraf, om de overmaat van water te verdrijven. Een vereischte voor de goede bereiding is volgens Adrian het juiste spec. gew. van het zwavelzuur. Men laat het mengsel van zwavelzuur en salpeterzuur tot de temperatuur van omstreeks 80° C. bekoelen en brengt er dan bij kleine gedeelten of vlokken 55 wigtjes boomwol in, dewijl het bijvoegen van te groote hoeveelheden ineens de temperatuur van het mengsel te zeer zou verhoogen. Men laat de boomwol gedurende 24 , 36 of 48 uren met het mengsel in aanraking, naar gelang de temperatuur 35 ,25 of 15° C> is. Na dit tijdsverloop wordt de boomwol uit het mengsel genomen en gedurende langen tijd met veel watet afgewasschen , om alle sporen van de aangewende zuren te verwijderen (volgens Simpson wordt ten laatste bij het afwaschwater een spoor vaneen alkalisch zout, bijvkoolzure soda gevoegd en dan nog eenmaal afgewasschen)- Men pluist vervolgens de collodiumwol uit en droog'- haar inde lucht. (Wendt men kunstmatige warmte aan» dan mag deze de temperatuur van 49° C. niet te boven gaan-) Als het beste mengsel om deze naauwkeurig bereide, oplosbare collodiumwol voor collodium medicinale in te ng' ten , wordt door Adrian de volgende vorm bekend ge' maakt en aanbevolen: Zuivere aether van 0,724 ... 64 deel6l1’ Alkohol van 0,835 .... 22 „ Collodiumwol ..... 7 „ Eicinusolie ..... 7 „ Men lost de collodiumwol in het mengsel van aetb®! en alkohol op en voegt er vervolgens de ricinusolie M" De groote hoeveelheid collodiumwol, die dit collodinn medicinale bevat , is oorzaak , dat het verlangde huiój' zeer spoedig overblijft, hetwelk door de bijgevoegde rl cinusolie meer veerkrachtig wordt.