koorts. Den volgenden dag kwam hij informeeren of hij „betoel" 606 had gehad!! Hij was zóó boos op den vorigen medicus, dat hij dezen wilde aanklagen!

Het is Wechselmann geweest, die het eerst gewezen heeft op het groote nut van steriel versch-gedestilleerd water bij salvarsan-infusie's en verwonderlijk toch, hoe er nog medici zijn, die het niet zoo nauw nemen met dit ervaringsfeit (z.g. „Wasserfehler") van Wechselmann. Het wiegelied dier medici is schijnbaar de verkondigde meening, dat het therapeutisch effect van het salvarsan in de vóór-Wasserfehlertijd grooter zou zijn dan daarna. De onberispelijke salvarsantoediening geeft zoo'11 éclatant therapeutisch effect, dat ik niet begrijp, wat men nog méér wil wenschen.

Tot de schadelijke momenten, veroorzaakt door den salvarsantherapeut, moet natuurlijk ook het niet in acht nemen der contra-indicatie's gerekend worden. Die contra-indicatie's laat ik echter thans met rust, alleen wil ik vermelden, dat Loeb en Gluck eene graviditeit als tegenaanwijzing beschouwen, omdat beiden elk een abortus hebben zien optreden 11a de salvarsanmedicatie. Wechselmann meent echter, dat zwangeren het salvarsan goed verdragen.

Ik heb vijf zwangeren behandeld met intraveneuse salvarsan-infusie's en elk werd verblijd met een voldragen kind, dat tot dusverre ook geene verschijnselen van hereditaire sypliilis vertoont. De oudste dier kinderen is omtrent zeven maanden oud.

Men zij echter voorzichtig met de doseering van het salvarsan, omdat, naar het schijnt, het uitscheidingsvermogen van 't organisme gedurende de graviditeit is afgenomen.

Thans volgen die onaangenaamheden voor den patiënt, waaraan de salvarsanist geen deel heeft. Met uitzondering van enkele, zijn ze alle intoxicatieverschijnselen. Ik wil ze rangschikken tot lichte, ernstige en z é é r e r 11 s t i g e verschijnselen.

40