Wanneer men voor de aschbepaling over een eenvoudigen moffeloven beschikt, is dit onderzoek zeer gemakkelijk te verrichten en vereischt weinig tijd.

Ten slotte nog èen enkel woord naar aanleiding van een referaat van de zijde van den Heer Qlogner in het Archiv für Schiffs- und Tropen-Hygiene 1912 Heft 8, betreffende de in 1911 door mij gepubliceerde statistische gegevens omtrent het voorkomen van Beri-beri onder het mijnwerkerscorps te Billiton ').

»Es gibt kein besseres Beispiel um die Abhangigkeit der Beri-beri von dem Auftreten infectiöser Erkrankungen zu beweisen als diese jENNissEN'schen Kurven" 2).

Het is naar aanleiding hiervan, dat ik in den aanvang van dit schrijven het verloop der laatste zoogenaamde Beriberi-epidemie nog eens nader heb uiteengezet.

Bovendien blijkt het noodig te zijn den Heer Glogner toe te lichten, dat onder de „Gesamterkrankungsziffern", welke betrekking hebben op de in de hospitalen opgenomen lijders, ook de in de hospitalen verpleegde Beri-beri-1 ijders zijn inbegrepen. Het spreekt dus van zelf, dat verheffing der Beri-beri-curve gepaard gaat met verheffingen der curve van het totale ziektecijfer en verder, dat de sterkte der jaarlijksche immigratie van zeer vele, dikwijls geheel uiteenloopende factoren afhankelijk is.

Met geen enkel woord spreekt de Heer Glogner over de waarneming gedurende het jaar 1910/11, dat van alle Bei i-beri-patienten met zekerheid is kunnen worden vastgesteld, dat zij zich gedurende geruimen tijd nagenoeg uitsluitend gevoed hadden met geheel afgewerkte rijst en dat onder de met niet afgewerkte rijst gevoede mijnwerkers geen enkel geval van Beri-beri door ons is kunnen worden opgespoord. Het geschrevene van den Heer Glogner maakt

') Geneeskundig Tijdschrift van Ned. Ind. 1911 b. 51 afl. 4. 3) loc. cit.