te wensclien overliet in vergelijking met gewone jaren en werden er ruim 350 wegens klinisch duidelijke Beri-beri afgekeurd.

Geholpen evenwel door hunne familie en landgenooten wist een groot gedeelte van deze lieden toch nog clandestien in de mijnen te komen, waar hun volgens Chineesche Adat onderkomen en voeding werd verschaft.

Diegenen, die nader ingewijd zijn in het wervingsstelsel der Billiton Mij, hetgeen een clan-emigratiestelsel is, zal deze gang van zaken niet vreemd voorkomen. Ter nadere toelichting evenwel zij hierbij nog medegedeeld, dat men onder clan-emigratie verstaat de werving van door familie- of andere betrekking onderling verwante lieden, die, afkomstig uit dezelfde dorpen, ook hier min of meer in hun onderling verband blijven. Zij staan in relatie met hunne familie in Zuid-China door verlofgangers of door bemiddeling van lieden (Soei-haks, haktheeuws), die speciaal voor dat doel tusschen Zuid-China en Billiton op en neer reizen en voor hunne correspondentie etc. zorgdragen.

Een groot gedeelte der immigranten komt hier zoodoende door relaties van familie en dorpsgenooten of wel geheel voor eigen rekening of met finantieelen steun van de zijde der Maatschappij.

Toen dan ook in 1907 bleek, waar de eigenlijke oorzaak der Beri-beri-epidemie gezocht moest worden, werden alle van Beri-beri verdachten uit de mijnen opgespoord en na voldoende hersteld te zijn, naar China teruggezonden. Hun aantal bedroeg+ 700 en hiermede was de zgn. Beri-beriepidemie uit.

Na deze ervaring is men voorzichtiger geworden en overgegaan tot verplichte geneeskundige keuring te Hongkong en Singapore ter voorkoming, dat minder valide elementen door hunne familie of dorpsgenooten mee op sleeptouw werden genomen naar Billiton en werden bovendien ter plaatse verscherpte maatregelen genomen ter voorkoming, dat alhier afgekeurde immigranten desondanks in de mijnen