van het geheele materiaal genezen. De methode van Schauta schijnt dus niet voor die van Wertheim te moeten onderdoen. De resultaten zijn in vergelijking van de resultaten, bij de operaties van andere carcinomen verkregen, gunstig te noemen. Czerny, Könio en KrasKe hadden bij endeldarmcarcinoom 20 tot 30°/0 recidiefvrije genezing; von Eiselberg had 15.18°/0, daarentegen Kocher 50°/0 recidiefvrije mammacarcinomen.

Wil men de operatie van het carcinoma colli uteri ook in een later stadium doorvoeren, om zoodoende een grooter aantal recidiefvrije patienten te krijgen, dan wordt zij ontzettend gecompliceerd en zoo gevaarlijk, dat de primaire mortaliteit tot enorme cijfers stijgt, zooals vele operateurs ondervinden, die tegenwoordig, bij carcinomata uteri die zich op den blaas- en rectaalwand, in het parametrium en zelfs op het sacrum hebben uitgebreid, nog radikaal al het zieke weefsel verwijderen. De operatie moet zich dan uitstrekken tot eene totale extirpatie van den uterus met adnexen, met meer of minder uitgebreide resecties van blaas en rectum, eventueele implantatie van de ureteren in den buikwand en resecties van beenstukken uit liet sacrum. Wij begrijpen, dat na zulke uitgebreide operaties de patienten zeer dikwijls succombeeren.

Om u verder eene voorstelling te geven, hoe de primaire mortaliteitcijfers in den laatsten tijd verbeterd zijn, dient er op gewezen te worden, dat de vroegere sterftecijfers van Schauta 83%, van Zweifel 77°/0 en Olshausen 53% bedroegen.

Met betrekking tot de carcinoomvraag (carcinoma uteri incluis) in Indië wil ik ten slotte op het volgende wijzen. In Veit's Handboek staat:

„Die Annahme, dass der Krebs bei den Vólkern tropischer „Zone uur geringe Verbreitung hat (Davidson), ist durch „Aschoff, Breitenstein u. A. als unrichtig zurückgewiesen „worden. Es ist weiter wahrscheinlich ein Irrtum, dass „der Krebs die Urbevölkerung eines Landes mehr verschont, als