Ook deze beide grafische voorstellingen zijn, zoover ik zie, in geenerlei richting demonstratief. De differentiatie van het onderzoek moet dus verder worden voortgezet. Het ligt voor de hand, curven te construeeren, waarin voor de belangrijkste ziekten afzonderlijk (cholera,' pokken, malaria) de mortaliteit, en ook de morbiditeit, naast de meteorologische factoren worden gesteld. Behalve over bewolking en regenval zal het onderzoek zich ook over windsterkte, luchtdruk en temperatuur moeten uitstrekken.

Men ziet, dat een zee van werk voor den boeg ligt. Zonder een vast systeem in het werk, zooals alleen door een adaequate organisatie zal kunnen worden toegepast, zal het nog zeer lang duren eer wij achter talrijke groote vraagteekens duidelijke antwoorden kunnen plaatsen.

Wat het onderzoek beloven kan, valt uit hetgeen omtrent een enkele ziekte elders reeds aan het licht is gebracht, te vermoeden. Voor Italië is door Celli de aandacht gevestigd op een naar het schijnt met de zekerheid eener natuurwet wederkeerende periodiciteit in het optreden van malaria. De malariajaren keeren in Italië om de 5 jaar weder (1889, 1895, 1900, 1905). Voor Semarang heeft Dr. Terburgh ') het periodiek met grooter intensiteit optreden dezer ziekte om de 4 of 5 jaren (1895, 1900, 1904, 1909) waarschijnlijk gemaakt. Welke factor de periodiciteit beheerscht, is ook daar weliswaar nog niet ontdekt. Genoemde deskundige ziet in de oplossing van dit vraagstuk terecht een groot practisch belang. Immers, indien het gelukken mocht, den gezochten factor op het spoor te komen, zou het wellicht mogelijk zijn, tijdig maatregelen te nemen om den noodlottigen kringloop te verbreken.

Behalve de jaartoppen werden te Semarang ook malariamaandtoppen waargenomen, en wel het sterkst in Juli en Augustus, dus in den Oostmoesson. Dit is in strijd met elders opgedane ervaringen.

l) 1. c., blz. 375.