de administratieve indeeling der stad toen sterk van de tegenwoordige afweek. Vergelijkingen tussclien verschillende stadsdeelen toen en nu zijn dan ook niet mogelijk.
Uit mijn getallen blijkt helaas de onjuistheid der veel vernomen meening omtrent de gezondheid van Weltevreden. Weliswaar worden hier niet zulke mortaliteitsverhoudingen bereikt als in het district Batavia; maar 55°/o0 is een cijfer, dat op zich zelf toch buitengewoon ongunstig moet heeten.
Wij behoeven ter demonstratie hiervan niet eens Europeesche verhoudingen ter vergelijking aan te halen, zooals zij te ontleenen zou zijn aan de volgende opgaaf, in 1911 op de Internationale Tentoonstelling voor Hygiëne te Dresden gepubliceerd '):
In afgeronde getallen bedroeg de jaarlijksche sterfte in Noorwegen 14°/00; in Denemarken, Engeland, Nederland 2) en Zweden 15°/00; België, Schotland en Zwitserland 16°/00; in Ierland 17°/00; in Duitschland en Frankrijk 19°/00; in Italië en Oostenrijk 22"l00; in Spanje 23°/00; in Hongarije 25°/0oJ i'1 Rusland 29°/00. Een sterfte van 3O0/00 wordt daar dus nergens bereikt. Weltevreden wijst in het afgeloopen jaar bijkans het dubbele hiervan aan. En het verschil wordt nog grooter, wanneer men deze plaats vergelijkt met groote Europeesche steden, in plaats van geheele landen. Want in alle beschaafde landen, waar aan hygiëne wordt gedaan, openbaren de heilzame gevolgen hiervan zich het sterkst in de groote centra, waar preventieve maatregelen met grooter intensiteit dan op het nog minder gecivilizeerde, moeilijker bewerkbare platteland kunnen worden doorgevoerd. Dien ten gevolge (zoo mede ten gevolge van de bijkomende omstandigheid, dat de leeftijdsgroepen, waarin de sterfte het grootst is, in de steden over het algemeen minder sterk vertegenwoordigd zijn dan op het platte land) zijn
') Zie Ned. Tijdschr. v. Geneesk.. jg. 1911, 2de helft, blz. 395.
3) Deze opgaven hebben waarschijnlijk betrekking op het jaar 1908. In Nederland was de mortaliteit 15.32%o in 1905. 14.780/00 in 1906, 14.60°/oo in 1907. 15.03°/„0 in 1908, 13.70%,, in 1909 en 13.55 in 1910.