„is liet eenigen te veel moeyte 0111 te gapen en de vrucht „in den mond te ontvangen, ja als liet hun in den mond „waait zijn ze te lui om te kauwen." Het was „een god„delooze hoop, waarvan eenigen zich slimmer aanstelden, „dan de onredelijkste dieren. De Inlander, geen ander en „beter sieude, meent dat gansch de natie zóó goddeloos, „onredelijk en onmanierlijk is". De prostitutie tierde welig. Dat in sommige geschriften zoo menigvuldig van syphilis wordt gerept, had zijn oorzaken wel!

De Gouverneur-Generaal Specx, die Coen 11a zijn tweede gouverneurschap opvolgde en den „Heeren XVII" (Bewindhebbers der Gen. O. I. Compagnie) een betere soort menschen verzocht, schilderde de uitgezondenen als naar ziel en lichaam bedorven af, ongeschikt voor een volksplanting. Nu moest hij voor dien zedeloozen troep een spin- of rasphuis laten bouwen. ')

Zoowel Paravicini als Stavorinus begingen dus een vergissing door op een gegeven oogenblik in het slechtere gehalte der nieuwe bewoners van Batavia een voorname reden van een opmerkelijk grootere sterfte te willen zien.

Ook moet men niet deuken, dat de levenskansen van de • beter gesitueerden in liet toeudaagsche Batavia in tegenstelling met die van de categorie, waarop bovenstaande qualificatiën van toepassing zijn, bizonder gunstig waren. „De „comptoiren reken ik in disordre 0111 dat de assistenten „meest alle half dood zijn, en als geesten uytsien", schreef Paravicini in zijn nota aan den Gouverneur-Generaal; en hij wond er geen doekjes 0111, dat het gehalte van de upper ten hem ook in 't geheel niet behaagde. „Wie weet niet, „dat meest alle 10 jaren de gantsche hooge Regeering uytsterft „en men bijna geen lid derselven vind, die over de 10 jaren „daar geseten heeft, schoon nu dikwijls Jonge Heeren daar toe „worden verkoren; door zo danige ongeineene sterfte gaat „alles inregulier".

') De Jonge, I. c. Dl. V., blz. 165.