Nu zal Dr. de Raadt misschien hierop antwoorden, dat aan dezen eisch niet is te voldoen, omdat de grootte der bedoelde invloeden niet is te bepalen. Als hij dat zegt, neem ik dat dadelijk aan, maar voeg er aan toe, dat in dit geval de onderzoekingen te Malang zich niet leenen voor statistische bewerking, en dat er niets uit kan worden afgeleid.

Thans nog een enkel woord over de mortaliteitscijfers.

Het is den heer de Raadt niet recht duidelijk, van welke berekening eventueel sprake zou kunnen zijn, om uit te maken, of het verschil van 1,80% tusschen de mortaliteitscijfers van de niet-geënten en van de met het Duitsche vaccin geënten al dan niet van beteekenis moet worden geacht voor de waarde van dit vaccin. Tevens vraagt hij, waarom ik dan die berekening niet heb uitgevoerd.

Wel, dat is nog al duidelijk; als de Heer de Raadt een stuk schrijft en daarin statistisch materiaal verwerkt, dan ligt het uitvoeren van de daarbij noodige berekeningen op zijn weg en niet op den mijnen. Wanneer ik een publicatie critiseer, dan legt mij dat wel de verplichting op, de aandacht te vestigen op wat ik voor leemten houd, maar men kan dan heusch niet verlangen, dat ik die leemten door eigen arbeid aanvul '). Maar nu ik merk, dat den heer de Raadt niet duidelijk is, hoe deze quaestie doorberekening zou zijn uit te maken, wil ik hem het genoegen wel doen, die voor hem uit te voeren.

Het probleem is het volgende:

Van 1688 2) door pest aangetaste, niet gevaccineerde personen stierven 1363. Van 133, door pest aangetaste,met het Duitsche vaccin geënte personen stierven 105. Hoe groot is de kans, dat de geringere sterfte van de tweede groep

*). Ditzelfde verwacht Dr. de R. ook nog op andere plaatsen in zijn antwoord. Ik ga daarop niet in.

s). In de publicatie staat 1868. Dit is een drukfout.