„halten, über welchen bereits einmal kurz in der Ophthal„mic Review 1901 S. 339 berichtet ist. Es handelt sich „um eine Keratitis punctata superficialis, welche der unter „diesem Namen im Jahre 1893/94 von Fuchs, von Reuss, „Nuel beschriebenen Erkrankung jedenfalls nahe steht. Die „Beschreibung ist nur insofern abweichend, als die initiale „Bindehautreizung von Herbert weniger betont wird, als „ferner dort in Indien die Erkrankung fast immer einseitig „blieb und relativ schnell in etwa 3 Wochen zum Ablauf „kam. Die übrige Beschreibung stimmt mit der europaischen „überein. Die Erkrankung trat epideinieartig auf, doch oline „dass eine Uebertragung sich hatte feststellen lassen."

Deze beschrijving komt in alle opzichten met ons ziektebeeld overeen. In de eerste plaats wordt daar, evenmin als hier, bindvliesontsteking als begin der ziekte waargenomen. Dat de ziekte meestal eenzijdig bleef, spreekt van zelf, waar modder, die slechts één oog treft, de oorzaak is. In 3 weken zien wij de lichtschuwheid verdwijnen, maar genezen is de ziekte dan niet; wel blijven de lijders, die hun sawah moeten bewerken dan meestal weg, hetgeen in Britsch Indië ook wel het geval zal zijn, maar omtrent de terugblijvende troebelheden zegt Axenfeld niets. Natuurlijk treedt de ziekte epidemisch op en wel dan, wanneer de tijd der sawahbewerking er is, hetgeen eenmaal in het jaar bij het intreden van den regenniousson plaats heeft. Alleen dan, wanneer de te bewerken rijstvelden onder water staan, kan er in geploegd of gepatjold worden, om daarna de rijst in de onder water staande velden te planten. Onderlinge besmetting komt, zooals uit de oorzaak blijkt, nimmer voor.

Omtrent de bacillen schrijft Axenfeld het volgende: „Wenn nun Herbert über den kleinen Trübungen das leicht „unebene Epithel abkratzte, so fand er in den Epithelien „in grosser Zalil eigenartige Bazillen, die sich ausser„ordentlich schwer farbten, in den gewöhnlichen Anilin-