geen beter middel te kennen en er op wijzende dat tegenover die 4 gevallen duizende staan waarin de filix mas geen schade heeft berokkend.

Bovenstaande getallen heb ik opgezocht naar aanleiding van een geval in het stadsverband alhier. Het betreft een jongen, volwassen inlandschen dwangarbeider van gemiddelden voedingstoestand en bouw, niet opvallend door anaemie. Tegelijk met verscheidene anderen zou hij een kuur ondergaan tegen ankylostomiasis. Daartoe werd hem nog niet ten volle 7 gram extr. fil. mar. toegediend, wat binnen 24 uur blijvende totale blindheid ten gevolge heeft gehad. Ricinusolie was niet gebruikt.

Alleen wegens het feit, dat iemand wormdrager is— onverschillig of hij er onder lijdt of niet — extr. filic. maris in doses van 10 gr. te geven, zooals bij de Westfaalsclie mijnen geschiedt, schijnt mij toe niet'geoorloofd te zijn. In elk geval beproeve men eerst een zooveel onschuldiger middel als tliymol. Wel heeft volgens Leichtenstern ook thymol eenmaal den dood veroorzaakt na een dosis van slechts 6 gram — terwijl een week tevoren 15 gram extr. filic. maris zonder bezwaar was gebruikt — maar dit betrof volgens hem iemand met extreme anaemie. Verder is eenmaal een ernstige acute nephritis opgetreden na 15 gram thymol, maar hiermede houdt liet bekende zondenregister van thymol op. Zelfs al neemt men in aanmerking dat de filix mas veel meer is toegepast dan het thymol, dan valt toch nog liet aantal ernstige gevolgen van thymol vrijwel in 't niet vergeleken met die van filix mas.

Wil men toch filix mas doen gebruiken, dan geve men op het voorbeeld van Kobert een matige dosis met toevoeging van thymol en al of niet chloroform, gelijk boven medegedeeld.