dat een niet gering percentage van de laksheid en traditioneele langzaamheid van den Javaan aan deze ziekte is te wijten.

Ja, men zou er aan kunnen twijfelen, of het mogelijk is om een zoo ernstig geïnfecteerd volk tot krachtiger ontwikkeling en zelfbewustzijn te brengen. Vroeger reeds werd er op gewezen dat verspreiding van kennis en Europeesche reinheidsbegrippen het eenige bruikbare middel is om de ziekte uit een geheele bevolking te bannen. Zou het onderwijs op de dessascliolen niet aan de hygiene dienstbaar kunnen worden gemaakt?

In de eerste plaats moeten de medici in NederlandschIndië allen van het feit doordrongen zijn, dat de ankylostoniiasis een der grootste gevaren voorstelt, die de geheele bevolking en speciaal de arbeiders op de ondernemingen bedreigt. Lang niet allen evenwel zijn voldoende van dit gevaar op de hoogte. Als een voorbeeld daarvan kan ik een mijiibouw-onderneming aanhalen, waarde hooge sterfte een .onmiddellijk gevaar voor het voortbestaan der Maatschappij oplevert.

111 de rapporten vafi den medicus der Maatschappij kwam de ankylostomiasis niet voor, een feit, dat in Amsterdam dadelijk werd opgemerkt door een leek, die jaren lang in Deli als planter werkzaam was geweest en veel belangstelling in den gezondheidstoestand vau het gewest had getoond. Deze leek kwam tot de conclusie, dat de medicus dus niet berekend was voor zijn taak als tropen-arts en tropen-hygienicus, een gevolgtrekking, welke wij slechts kunnen onderschrijven.

Ook naar mijne meeniug (Schüffner betoogde dit reeds in 1900 (Janus) en 1904 (l.c.) behoort het Gouvernement zich onmiddellijk met het vraagstuk der inijnwonnziekte te bemoeien, althans voor zoover betreft de groepen vau Inlanders, die door de wet onder onmiddellijk toezicht zijn gesteld.

De arbeids-inspectie waakt angstvallig over het nakomen van voorschriften omtrent arbeidsduur en -loon en van de