aange- morbidi-

tasten teits °/o

Aantal niet gevaccineerden 101875 879 0.86

Aantal gevaccineerden met het Duitsche

vaccin 47131 ! 125 0.26

Aantal gevaccineerden met hel Engelsche

vaccin 9595 16 0.16

Het getal 879 geeft aan het aantal aangetasten onder de niet-gevaccineerden na het begin der vaccinatie's (28April), terwijl de getallen 125 en 16 alléén diegenen der aangetasten onder de gevaccineerden betreffen, welke langer dan 10 dagen en binnen de 6 maanden na de vaccinatie werden aangetast. Ook bij de berekening der hieronder volgende morbiditeits-percentages is alléén met deze categorie van personen rekening gehouden. Bovenstaande cijfers geven den indruk, dat de vaccinatie's inderdaad nuttig effect, hoe weinig dan ook, moeten hebben gehad. Echter is dit effect slechts schijnbaar, omdat bij de berekening factoren buiten beschouwing zijn gebleven, die aan den eenen kant het morbiditeitscijfer der niet-gevaccineerden kunstmatig hebben verhoogd, aan de andere zijde het morbiditeitscijfer der gevaccineerden kunstmatig hebben verlaagd. Deze factoren zijn de volgende:

a. Het gemiddelde aantal niet-gevaccineerden is steeds grooter geweest dan 101875, daar dit getal eerst werd bereikt, toen de vaccinaties werden gestaakt. Dit moet iuodwendig het percentage van 0.86% doen dalen.

b. Onder de gevaccineerden bevonden zich een groot aantal personen, die, daar zij behoord hadden tot de directe omgeving der pestlijders, vóór de vaccinatie uit hunne