of ze voorkwamen ja dan neen, zeer zeker wist nien niet, in welke mate deze dieren hier te lande een rol konden spelen in de verspreiding van de pest. In welke mate zij hier door het aantal bij hen aanwezige parasieten aan pestinfectie waren blootgesteld, was immers geheel onbekend, eveneens kende men de wegen niet waarlangs zich in dit land ratten eventueel plegen te verplaatsen.

Resumeerende kon onmogelijk met eenige zekerheid worden voorzegd of rattepest zich in casu wel door spontane migratie van ratten zou uitbreiden

Dat de uitbreiding door handelsverkeer plaats had, stond aan den anderen kant vast. Men behoorde dus met het zekere rekening te houden en een maatregel niet na te laten, omdat ze op onzekere gronden mogelijk later overbodig kon blijken.

2e. De afdeeling Malang is behalve Noordwaarts van alle zijden door een hoog gebergte omgeven; slechts een klein aantal accessen biedt gelegenheid, door dit gebergte heen andere gebiedsdeelen van Java te bereiken.

Door eene betrekkelijk geringe militaire macht kan het overige Java zoodanig worden afgesloten, dat het verkeer naar buiten aanmerkelijk wordt verminderd en dus in gelijke mate de kansen van overbrenging door dit verkeer van de pest buiten de afdeeling Malang.

3e. Door een groot gebied af te zetten zouden de nadeelen, welke eene afsluiting medebrengt, minder worden gevoeld, door de ruimere bewegingsvrijheid en de mogelijkheid voor een groot gebied zich grootendeels zelf te bedruipen. Het noodgedrongen doorbreken van het cordon zou daardoor betrekkelijk minder behoeven voor te komen.

Het afzetten van kleinere gebieden brengt het nadeel mede, dat door de voortdurende directe nabijheid van eene militaire macht, de bevolking der afgesloten kleine