lende inspecteurs traden eerst in Mei 1911 in functie), toen de jonge dienst voor deze taak gesteld werd.

Met de beschikbare middelen werd gedaan wat billijker wijze kon worden geeischt, ten einde tot eene spoedige vaststelling der ziekte te geraken.

Bij het onderzoek, dat in de Kampong Sisir (Kotta Baroe) werd verricht, kwam bij informatie te voorschijn, dat zich sinds den 18den Februari 35 gevallen hadden voorgedaan van koorts met spoedigen doodelijken afloop, gepaard met klierzwelling. Slechts 3 patienten waren genezen. Deze werden onderzocht. Allen vertoonden bubones, tweedaarvan waren doorgebroken. Een recent geval bij eene vrouw gaf een weinig ernstig ziektebeeld te zien; ze stond van hare legerstede op, sprak duidelijk met heldere stem en was volkomen compos. In de rechter lies was slechts bij palpatie eene kleine, doch zeer pijnlijke klierzwelling te herkennen. Den volgenden dag werd echter het bericht ontvangen van patiente's overlijden.

De bij het huis behoorende padischuur werd onderzocht, en een doode rat daarin gevonden. Deze laatste vondst en de mededeeling van den Controleur en van den Wedono van Batoe, dat in hunne respectieve huizen in den laatsten tijd vele doode ratten werden gevonden, verleenden grooten steun aan de opvatting, dat de pest aldaar in niet geringe mate onder inenschen en ratten heerschte. De overkomst van een bacterioloog werd toen ter nadere vaststelling der diagnose noodig geacht.

Hoofdstuk II.

Het gebied over hetwelk zich de pest had uitgebreid ')•

Door daarop gevolgde excursies kon worden overzien, dat de ziekte voorkwam en voorgekomen was over een gebied begrensd:

l) Zie kaart I.

7