De z. g. reactiekoorts, als een gevolg van den spierarbeid bij den partus, waarbij de temperatuursverhooging alleen op den eersten dag optrad, nam ik herhaaldelijk waar (curve I, II en III). Daar waar, vooral bij gevoelige vrouwen, deze verhooging zoo spoedig na den partus herhaaldelijk optrad, zonder dat overigens eenige afwijking in de somatische verrichtingen bij de puerpera was te constateeren, welke verhooging daarenboven spoedig verdween zonder eenige therapie, moeten we met de meening van alle verloskundigen medegaan, en haar aan eene reactie van het lichaam toeschrijven.

De verhoogingen van de temperatuur tengevolge van resorptie van lochiaalsecreet, werden zooals gezegd, door mij enkele malen na normalen partus waargenomen, meermalen bij abnormale gevallen, zooals curve I ook aangeeft. Hier trad verhooging van de temperatuur op tengevolge van resorptie, 11a eene tangextractie. Het spreekt wel van zelf, dat een lege artis uitgevoerde tangextractie op zich zelf geen aanleiding tot koorts behoeft te geven, maar de psychische invloed, tengevolge van den langeren duur der baring en van de noodzakelijkheid om tot kunsthulp over te gaan op de vrouw uitgeoefend, zal bij daartoe voorbeschikte personen zonder twijfel schommelingen in de temperatuur kunnen veroorzaken. Dat overigens in het onderhavige geval de temperatuursverhooging in hoofdzaak afhankelijk was van resorptie van lochiaalsecreet meen ik hieruit te mogen afleiden, dat de temperatuur spoedig normaal werd, nadat een groot coagulum uit den uterus was te voorschijn gekomen. Daarenboven kon na nauwkeurig onderzoek geen enkele andere plausibele oorzaak voor de opgetreden verhooging worden aangenomen.

Behalve de reeds genoemde oorzaken voor verhooging der temperatuur, bestaat volgens mijne ondervinding ook wel degelijk eene lactatiekoorts. In gevallen als deze, waarop betrekking hebben de curven II en III, waar de lochiën