verdeelde luchtbelletjes te verwijderen. Een kortdurende plaatsing in het apparaat deed, indien dit luchtledig werd gemaakt, onder opbruising alle lucht uit de vaccine ontsnappen. Hoewel wij niet door opzettelijk daartoe genomen proeven hebben aangetoond, dat deze wijze van handelen tot het beter behouden der virulentie van de glycerinevaccine heeft bijgedragen, maakte het toch op ons den indruk, dat dit wel degelijk het geval was. In deze meening werden wij versterkt door eene publicatie van Repin '), waarin deze wees op den nadeeligen invloed van in de vaccine voorkomende zuurstof. Reduceerende stoffen, bij de vaccine gevoegd, maakten het, zooals hij experimenteel aantoonde, mogelijk om de virulentie, zelfs bij hooge temperaturen (39° C) gedurende geruimen tijd te doen behouden. Hieruit volgt, dat het verwijderen van de met de glycerinevaccine innig vermengde lucht niet anders dan in het voordeel van het behoud der virulentie kan zijn. In het afgeloopen jaar hebben wij dan ook al onze vaccine op de genoemde wijze behandeld.

In de verzendingder vaccine is in het afgeloopen jaar geen wijziging gebracht. Het versturen in bamboekokers, waarmede in het vorige jaar was begonnen, heeft ook nu zeer goed voldaan. Slechts zelden ontvingen wij klachten over het breken van de gebruikte kokers door de hardhandige wijze, waarop de Postdienst onze pakketten had behandeld. Om hieraan zooveel als mogelijk was tegemoet te komen, gebruikten wij later kokers, waarin aan één zijde nog een knoop van de bamboe was gelaten. Deze waren daardoor zooveel sterker, dat het nu zelfs bij de meest nonchalante behandeling haast onmogelijk was ze te breken; klachten hierover bleven dan ook verder uit.

Evenals in alle vorige Jaarverslagen moet ook hier nu weder melding worden gemaakt van de herhaalde miszen-

') Quelques expériences sur la biologie du virus vaccin. Annales de 1'Institut Pasteur 1909. Pag. 729.