zeer veelvuldig, gemiddeld 10% van de zieken op de polikliniek, meest verouderde vormen.

RESIDENTIE MADOERA.

Met uitzondering van eenige districten der afdeelingen Bangkalan, Sampang en Pamekassan, was de algemeene gezondheidstoestand vrij gunstig.

Koortsen hebben in meerdere of mindere mate in alle afdeelingen geheerscht; het meest in de afdeelingen Bangkalan en Sampang en het minst in de afdeeling Soemenep. In de afdeeling Pamekassan werden de meeste lijders in de desa's, aan zee gelegen, aangetroffen. De bergdesa's hadden er hier weinig last van in tegenstelling met de bergstreken in de afdeelingen Bangkalan en Sampang.

Het geheele jaar door was de bevolking van het onderdistrict Kokop, van het district Sepoeloe en van het geheele district Blega lijdende aan koortsen. In het laatstgenoemd district werd de ziekte (malaria) zelfs epidemisch verklaard en een dokter djawa aldaar gedetacheerd.

Van bestuursivege had overal door magangs gratis-verstrekking van chinine plaats, waarvan door de bevolking gretig werd gebruik gemaakt. De magangs hadden te zorgen voor eene geregelde, dagelijksche toediening van medicijnen aan de lijders in de desa's onder het toezicht van enkele daarvoor aangestelde mantri's.

Ook de hoofdplaats Bangkalan bleef niet geheel gespaard.

De gratis-verstrekking heeft nog in enkele desa's plaats.

In de afdeeling Sampang waren in den oost-moesson, na de maand Juni, ook tal van koortslijders. Het aantal nam echter in het laatste kwartaal van het verslagjaar in die mate af, dat geleidelijk de gratis-chinineverstrekking door magangs kon worden ingetrokken. Op het laatst van December werd aan nog slechts 7 desa's, gelegen