geen gevallen van ziekte meer voor onder de gevaccineerden. Hij raadt dan ook aan steeds deze hoeveelheid te gebruiken.

De lokale en algemeene symptomen, na de enting waargenomen, kwamen vrijwel overeen met die, welke door Haffkine zijn beschreven. Blijvende schadelijke gevolgen der vaccinaties zijn in Japan evenmin voorgekomen als in Voor-Indië.

Gedurende de laatste epidemie in St. Petersburg zijn ook cholera-entingen op vrij groote schaal uitgevoerd.

In het Centralblatt für Bakteriologie vond ik een paar referaten van artikelen, waarin deze entingen worden besproken. Stühlern zegt daaromtrent, dat verricht zijn 29000entingen. De beschutting door de enting was niet absoluut, daar bij één persoon 4 maanden na de enting cholera voorkwam. Zabolotny geeft op, dat ongeveer 30000 personen zijn gevaccineerd en dat hiervan 12 personen ziek werden en 4 stierven, terwijl gemiddeld op de 30000 niet-geënte personen van de bevolking van St. Petersburg 204 cholera-gevallen zijn voorgekomen. Tschistowitsch zegt, dat de entingen op het verloop der epidemie zelf geen duidelijk infectie-remmenden invloed hebben gehad Dit laatste is natuurlijk niet te verwonderen; die invloed zou eerst waargenomen kunnen zijn, indien alle of bijna alle inwoners der stad waren geënt, terwijl er nu op eene bevolking van 1300000 slechts 30000 of nog geen 3 °/0 zijn gevaccineerd.

In den laatsten tijd is door Besredka eene nieuwe methode van cholera-entingen beschreven, die hij evenwel nog slechts op dieren heeft beproefd.

Hij behandelde in physiologische keukenzoutoplossing geëmulgeerde cholera-bacillen met cholera-serum. Hierdoor werden de bacillen geagglutineerd en zonken zij in klompjes in de vloeistof naar beneden. Door herhaalde afwassching met keukenzoutoplossing werd nu al het overtollige serum verwijderd, de bacillen vervolgens bij 60u gedood en plienol