Gedurende de geheele ziekte constipatie: .... 10

Eerst constipatie, later normaal: 2

Eerst constipatie, toen diarrhee,daarnaweerconstipatie: 1 Gedurende geheele ziekte dagelijks normale ontlasting: 2

Eerst normaal, daarna diarrhee: 1

Eerst diarrhee, daarna normaal: 3

Afwisselend diarrhee en normaal: . . . . : . 6 Eerst afwisselend diarrhee en normaal, later voortdurend normaal: 1

Voortdurend diarrhee: 8

Wij zien dus ook hier de grootst mogelijke variatie. Ik wil hieraan nog even toevoegen, dat ik slechts in één van deze gevallen de klassieke erwtensoepontlasting heb gezien.

Het is, geloof ik, van groot practisch belang, er steeds aan te denken, dat in onze gewesten typhus zoo dikwijls verloopt zonder duidelijk uitgesproken darmverschijnselen. Onder de 34 boven aangehaalde gevallen zijn er niet minder dan 14, die gedurende het geheele ziekteverloop steeds gebonden ontlasting produceerden, en slechts 8 ')> die voortdurend diarrhee hadden. Verder is het van practische beteekenis, dat men hier bij typhoïd volstrekt geen „Eibsensuppe" moet verwachten.

Van de acht patiënten met voortdurende diarrhee overleden er 3; dat wil zeggen, dat de mortaliteit onder deze gevallen belangrijk grooter was dan onder de anderen, nl. 3 dooden op 8 tegen 3 op 26. Deze waarneming bevestigt de opmerking van Rogers 2), „that diarrhoea throughout the „disease is of specially bad prognostic import".

') Rogers, l.c.p. 129, zag „in only one fourth of the total cases

„persistent diarhoea", wat goed met onze waarnemingen overeenkomt. Hij vond echter bij deze gevallen „the stools being commonly of the „typical pea-soup character".

2) 1. c. p. 129.