Eindelijk nam ik ook eenige experimenten met ontjom, een praeparaat, dat hier en in de Preanger Regentschappen zeer veel verhandeld wordt.

Bij de beoordeeling der resultaten moet in aanmerking genomen worden, dat men, eer men een genezingsproef begint, altijd duidelijke verlammingsverschijnselen of spastischen gang afwachten moet. Daar nu de verschijnselen van den kant van het hart dikwijls vroeger optreden dan die aan de pooten, is vaak een kip reeds zwaar ziek, als men de diagnose zeker kanstellen. Bij jonge hanen ontwikkelen zich bovendien de ziekteverschijnselen dikwijls zoo snel, dat een dier, waarbij men 's avonds te vergeefs naar eenig verschijnsel gezocht heeft, den volgenden dag zeer ernstig ziek is, dikwijls niet meer in staat om zelf voedsel tot zich te nemen. Het gebeurt daarom meer dan eens, dat men een genezingsproef eigenlijk in extremis begint. Het mag niet verwonderen, als zij dan geen succes heeft.

De snelheid, waarmede de toegediende stoffen geresorbeerd kunnen worden, zal natuurlijk een grooten invloed hebben op het al of niet ontvouwen van een genezende werking, als men met de toediening wat lang gewacht heeft. Ook de vorm, waarin men de stof toedient, kan niet onverschillig zijn. Als dus in een serie genezingen eenige dieren voorkomen, die den eersten of tweeden dag dood gingen, moet daaraan niet te groote waarde worden toegekend. Meer pleit het ten nadeele van een voedingsmiddel, als na 4 of 5 dagen de dieren nog dood gaan.

Katjang bogor.

De eenzadige peulen van deze plant groeien onder den grond. De zaden, zooals zij aan de markt gebracht worden, zijn niet geheel rijp en nog waterrijk. Boorsma ') vond ongeveer 50 procent water. Droogt men ze, dan nemen

'J Dr- p' A- Boorsma. Scheikundig Onderzoek enz. Gen Tijdsch v. N. I. XL p. 270.