een home gemaakt; de gelegenheid voor verpleging van echtgenooten van officieren en ook van mindere militairen laat niets te wenschen over. Behalve een goed ingericht laboratorium voor klinische onderzoekingen, is aan het hospitaal annex, maar geheel zelfstandig, een laboratorium voor onderzoekingen op het gebied der tropenziekten.

Ook voor het verplegend personeel wordt uitstekend gezorgd. Wij zagen juist in aanbouw een nieuw verblijf voor de ziekenverpleegsters, waarin zij zich zonder twijfel recht te huis zullen gevoelen. Het verblijf van de hospitaalsoldaten was ook zeer voldoende. Zelfs is er een billardzaal aanwezig, waarin deze hunne vrije uren aangenaam

kunnen doorbrengen.

Het ijs, dat in Manila gebruikt wordt, is afkomstig uit de Gouvernements ijsfabriek, waar het natuurlijk van gedestilleerd water wordt bereid. In die fabriek wordt zooveel water dagelijks gedestilleerd, dat er nog genoeg is om als drinkwater aan de bevolking te worden verkocht. Men is in Manila geheel vrij van de ergernis, die ons dagelijks bekruipt, over de meer dan vuile gelegenheden waar het ijs in zoogenaamd zaagsel, dat in werkelijkheid echter niet veel meer is dan straatvuil, in het klein aan de verbruikers wordt geleverd. Terecht heeft de Amerikaan de overtuiging, dat ijs niet uitsluitend een genotmiddel is, maar dat, zoowel voor de ziekenverpleging als voor liet bereiden van een in de tropen zoo onmisbaren koelen dronk, ijs geworden is tot een levensbehoefte, die de volle aandacht van de autoriteiten verdient.

Een anderen dag gold ons bezoek het Fort Mac Kinley, dat ten onrechte dien naam van fort draagt, daar het in het geheel geen fort doch een kamp is, waar de hoofdmacht der Amerikaansche troepen is gestationneerd en zich ook de ambulancemagazijnen bevinden. Aan een bespreking van hetgeen wij hier gezien hebben, wil ik mij liever niet wagen, uit vrees mij

te begeven opeen terrein, waar ik niet geheel meer thuis ben.