iets klinkend. Ook de tweede aortatoon is iets klinkend en sterker dan de tweede pulmonaaltoon. Aan het tricuspidaalostium en de punt is de tweede toon ook iets klinkend. Over de longen zijn geen reutelgeruischen hoorbaar.

De milt is niet te voelen, evenmin de lever. Percutorisch is van beide geen vergrooting aan te toonen. Over den buik tympanitisch percussiegeluid.

Voor het linker scheenbeen bevindt zich een klein rond ulcus met etterenden bodem, waaruit een uitstrijkpraeparaat wordt vervaardigd, dat wel diplococcen maar geen Leishmania bevat. Op den rechter voetrug bevindt zich nog een klein ulcus.

De pols is 96. De okseltemperatuur 37,4°. De urine is zeer lichtgeel gekleurd en bevat geen eiwit, geen cylinders en geen suiker. Patiente hoest tijdens het onderzoek en klaagt nog over te profuse menstruatie.

Het bloed van de koortsperiode, volgens Giemsa gekleurd, bevat veel mononucleaire lymphocyten en een ovaal lichaampje, waarvan de lengte kleiner is dan de diameter van een rood bloedlichaampje en de breedte ongeveer de helft der lengte. Dit lichaampje bevat twee chromatinemassa's, waarvan de grootste ovaal is met scherp afgegrensde randen en overal even intensief'donker paarschrood gekleurd. De andere chromatine-massa is staafjesvormig en donkerder gekleurd dan de eerste. Het staafje staat nagenoeg loodrecht op de grootste as van de ovale chromatinemassa. Het protoplasma is donker blauw gekleurd met een paarsche bijtint en vertoont duidelijk alveolairen bouw. De alveolen zijn lichtblauw gekleurd.

In het versche praeparaat meende ik een donkerrood gekleurden dunnen geesel te zien, die begon aan de peripherie van het lichaampje in de buurt, waar de staafjesvormige chromatine-massa het dichtst bij den rand ligt. Deze geesel verliep, na zich een eindje van het lichaampje te hebben verwijderd, evenwijdig aan de lange zijde van het lichaampje,

50