Heb ik nu hierin werkelijk met Kala-Azar-parasieten te doen gehad? Dit is moeilijk te bewijzen. Niemand onzer heeft ze ooit gezien. Houdt men zich aan de beschrijving dezer parasieten, zooals die door hare ontdekkers is gegeven en zooals ze door hen zijn afgebeeld, dan wordt de waarschijnlijkheid, dat deze lichaampjes werkelijk tot de Leishmania-donovani behooren, al zeer groot. Immers het is toch moeilijk aan te nemen, dat de fantasie ons vieren parten gespeeld zou hebben, waar wij de hierbij afgebeelde figuren zoo duidelijk en scherp onder de oogen kregen en ons de groote gelijkenis van hetgeen wij zagen met de afbeeldingen der parasieten in Mense's handboek bepaald opviel.
Ofschoon bij de bestudeering mijner praeparaten overtuigd, dat verwisseling der parasieten met andere microscopische producten niet licht mogelijk zijn zal door het typische van het beeld, wil ik hier toch volledigheidshalve enkele mogelijkheden van verwisseling met andere vormen bespreken, die m.i. echter alleen bij zeer onnauwkeurig onderzoek eventueel zouden kunnen voorkomen.
le De parasieten-groepen, zooals ik ze gezien heb (fig. 1, 2 en Ad), zouden bij onnauwkeurig onderzoek verwisseld kunnen worden met groepen van bloedplaatjes. Deze toch kunnen bij Romanowsky-kleuring dikwerf een lichtblauwe „Grundsubstanz" vertoonen, waarin plekjes liggen, die geheel de typische kern-kleuring bezitten. Het onderscheid is echter eenvoudig, als men er op Iet, dat:
a. de zich als kern kleurende substantie's der bloedplaatjes meestal een gerafeld voorkomen hebben, ongeveer gelijk van grootte zijn en op onderling regelmatigen, korten afstand van elkaar liggen, terwijl de kern-groepen der parasieten zeer scherp omlijnd zijn en twee aan twee veel meer uit elkaar liggen, zoodat het typische uitkomt, dat die twee kernen tot één geheel behooren; verder dat elke kern-groep bestaat uit