rekent, dat in Pruisen ') ongeveer de helft van 1000 pasgeborenen den leeftijd van 45 jaar bereikt.

Wanneer mijn vermoeden juist is, dat malaria wel vaak tot andere doodsoorzaken voorbereidt, maar niet zoo bijzonder vaak directe doodsoorzaak is, dan is het ook duidelijk, dat een malaria-bestrijding niet in korten tijd haat uitdrukking zal vinden in het algemeene sterftecijfer. Immers hij, wiens lichaam eenmaal op den duur door malaria minderwaardig is geworden, zal zoo blijven, alle prophylaxe ten spijt.

Dit is ook de reden geweest, dat ik ervan heb afgezien, nu weer het percentage aan groote milten bij volwassenen na te gaan. Daarin was geen verandering te verwachten, als gevolg van een malaria-bestrijding, die slechts ruim een jaar had plaats gehad. Bovendien was deze strijd zoodanig aangebonden, dat men daarbij al heel weinig kans had, malaria-milten kleiner te zien worden. De koortsenden kregen namelijk drie dagen lang chinine. Ongeveer een derde hunner nam het middel zelfs niet eens drie dagen lang. De zaak was aldus opgezet, omdat van de grondstelling was uitgegaan, dat elke dwang, ook zachte, bij de malariabestrijding rrtoest worden vermeden. Nu kan men wel onder chininegebruik malaria-milten kleiner zien worden, maar dan moet dit ook langen tijd met volharding worden voortgezet. Dat leeren de cijfers van Terburgh uit Willem I, die van 257 groote milten er 147 zag teruggaan, nadat 7 maanden lang op twee opeenvolgende dagen telkens een halve gram chinine was toegediend. 2)

ln het dwangarbeiderskwartier alhier heb ook ik, zij het ook op minder ruime schaal, kunnen nagaan, wat er wordt van groote milten onder regelmatig chinine-gebruik. Mijn cijfers zijn klein, omdat, zooals ik reeds vroeger zeide, de meeste gestraften slechts kort te Batavia blijven. Maar ten

') Flügge I. c. S. 2.

2) Dit tijdschrift deel 47. blz. 439.