denken en handelen en het wegvallen van groote voorstellingscomplexen.

3e allerlei bijwerk—bv. enkele hallucinaties, waanideeën enz.

De dissociatie, die nooit ontbreekt, is op zich zelve niet beslist pathologisch; ook bij het gewoon affect komt ze voor: daarop berust bv. het niet denken aan de gevolgen bij sexueele excessen, daarom vergeet ook de misdadiger bij de ten uitvoerlegging van een voorafberaamd plan zoo voor de hand liggende omstandigheden, waardoor later zoo gemakkelijk bewijs tegen hem wordt verzameld. Maar dan is de dissociatie nooit zoo groot als bij de ware pathologische toestanden en daardoor worden bij deze veel meer handelingen uitgevoerd, die aan de geheele psychische persoonlijkheid vreemd zijn. Zoo treden bv. bij een volkomen normaal geslachtsleven in den schemertoestand plotseling perverse neigingen op en pleegt de lijder exhibitionisme, homosexueele delicten en andere onbegrijpelijke daden. In Paramaribo had ik eens den toestand van een soldaat te beoordeelen, die voor den krijgsraad terecht moest staan „wegens het plegen van onzedelijke handelingen in het openbaar", van welk feit hij zich later niets herinnerde. Op het onbegrijpelijke van die daad wees ik toen in mijn rapport ') in de volgende zinsnede, waaruit de omstandigheden, waaronder de daad werd gepleegd, duidelijk blijken: „is het al vreemd, dat iemand met een normaal geslachtsleven onaneert, waar de gelegenheid tot exercitie van den „coitus zoo uitbundig is, als hier te Paramaribo, vreemder „wordt het, waar de lust tot onanie eensklaps zoo sterk „wordt, dat hij zich midden overdag nagenoeg op de openbare straat daaraan overgeeft, nog vreemder, waar zelfs „een tropische slagregen die lust niet doet bedaren, en „vrijwel volkomen onverklaarbaar, waar niettegenstaande de „eigenaar van het erf in zijn deur verschijnt en hem aanziet

l) Opgenomen in de Psych. en Neur. Bladen 1904-