1907. Wel is thans de eene factor (anopheles) kleiner, doch daarentegen een andere factor (malaria-lijders) grooter geworden. (Deze endemie geeft dus een practische bevestiging van hetgeen door referent op theoretische gronden reeds vroeger werd voorspeld. Zie dit tijdschrift Deel XLII pag. 581). In het begin van het opstel maakten de schrijvers er opmerkzaam op, dat de infectie-kans niet alleen beheerscht wordt door het aantal anophelesmuskieten en dat der malarialijders, doch er nog meerdere factoren moeten zijn, die daarop influenceeren. Dit is volkomen juist, maar de te Brozzi waargenomen feiten geven geen steun aan deze opvatting, zooals blijkbaar het doel der redeneering schijnt te zijn, daar hier een der twee bekende factoren een belangrijke verandering had ondergaan. Van de bijgevoegde kaartjes werd geen schaal vermeld, anders zou men kunnen nagaan binnen welken afstand van de kuilen het overwegende gedeelte der malaria-gevallen was voorgekomen en daaruit wederom een conclusie kunnen trekken over de vliegwijdte van den anopheles, voor zoover dezen factor practische beteekenis toekomt.

Prof. Cacace geeft een verslag over de wijze, waarop door hem op de scholen propaganda is gemaakt voor de idee der malariabestrijding.

Guarnieri en Prof. Rossi vermelden ieder in twee opstellen de voorstellen, die aan de Regeering zijn ingediend en aangenomen, ten einde op vier verschillende plaatsen, die zeer van malaria te lijden hadden, door middel van assaineering een beteren toestand te scheppen. Uit de opstellen blijkt echter duidelijk, dat het meer de agronornische en minder de hygiënische belangen zijn, die tot de uitvoering dier voorgestelde werken deden besluiten. Er zijn dan ook met deze assaineering vele millioenen gemoeid.

Voor zoover de werken reeds gedeeltelijk zijn tot stand gekomen is de invloed der assaineering op de malariamorbiditeit slechts weinig te voorschijn getreden. Vermoe-