eigenaar twee van deze kuilen met straatvuii, afkomstig van Florence, aanvullen, doch werd hij hierin verhinderd door de protesten van de omwonenden en het optreden van den gezondheidsdienst.

De kuilen werden met rust gelaten, waardoor het aanwezige grondwater opklaarde en waterplanten zich daarin ontwikkelden. Alzoo werd een ideale broedplaats voor den anopheles voorbereid, welke insecten daarvan onmiddellijk een dankbaar gebruik maakten; bij het onderzoek in 1907 krioelden het in die plassen van anopheleslarven. De 154 ziektegevallen kwamen bijna uitsluitend voor in die huizen, welke zich vlak bij deze broedplaatsen bevonden. In deze huizen bleef geen enkel gezin van malaria verschoond, terwijl in de verder af liggende huizen slechts enkele gevallen geconstateerd werden, welke eerst later in het jaar optraden, waaruit eveneens bleek, dat de infectie-bron door de kuilen van de steenbakkerij gevormd werd. Vooral tastte de ziekte vrouwen en kinderen aan, waaruit schrijvers de gevolgtrekking maken, dat zij echte huisepidemieën voor zich hadden.

Ter bestrijding der endemie werden de zieken behandeld, hetgeen geen bezwaren veroorzaakte. Van een langdurige nabehandeling wilden de meesten echter niets weten, zoodat bij de 160 aangetasten niet minder dan 57 personen te samen 90 recidieven vertoonden. Aan de prophylactische behandeling onderwierpen zich'slechts 72 personen.

Petrolisage der kuilen werd beproefd, maar met het oog op de kosten gestaakt. De kleinste kuilen werden geheel aangevuld, de grootste slechts zoover als het grondwater steeg. Beneden deze zandaanvulling werden buizen aangebracht, waardoor het zakwater, middels een turbine, werd opgepompt. Hoewel dus de klaarblijkelijke oorzaak van het optreden der endemie is weggenomen, verwacht men niet onmiddellijk het geheel verdwijnen der malaria, welk vermoeden wel hierop zal berusten, dat tot 1 Juli 1908 reeds 24 gevallen geconstateerd werden tegen slechts 5 in