Europeanen, 106632 Inlanders (w. o. 2201 gouvernements onderdanen, 78817 onderdanen van den Sultan vanTernate, 18230 onderdanen van den Sultan van Tidore en 7384 onderdanen van den Sultan van Batjan) en 1286 Chineezen en vreemde Oosterlingen.

Ternate. De regenval was 2335 m. M. in 152 regendagen. Het klimaat is een warm strandklimaat met vaak koele nachten. De temperatuur wisselt 's morgens 6 uur van 22—27° C., 's middags 12 uur van 25—32° C., 's avond 5 uur van 22—27° C.

De gezondheidstoestand was maar matig. De voeding wordt hier maar juist voldoende genoemd en bestaat, als op Ambon, uit sago met visch en rijst; de eiwitvoeding is daardoor schaarsch. Vet wordt alleen als klapperolie genomen en dientengevolge is het weerstandsvermogen der bevolking bij ziekte in het algemeen gering. Behalve kinkhoest, die in April, Mei en Juni heerschte, kwamen geen besmettelijke ziekten voor. Malaria en tuberculosis komen hier veel voor. Zoo treft men slechts zelden hier krachtig ontwikkelde individuen en geven milttumoeren bloedarmoede zeer vaak reden tot afkeuring bij keuring voor den militairen dienst. Als drinkwater dient putwater, dat sterk kalkhoudend is. Cholera en pokken kwamen niet voor. Lepra is bekend bij 9 mannen en 6 vrouwen. Een vroeger bestaande leproserie is sinds jaren opgeheven. Typhoïd kwam niet zooveel voor als vorige jaren. Malaria en beri-beri kwamen herhaaldelijk onder behandeling, maar deze ziekten zijn hier toch zelden primair. Op Ternate zelf zijn wel veel muskieten, maar verslaggever zag nog geen anopheles. Beriberi werd ook hier met succes met katjang hidjoe bestreden.

Ziekten der ademhalingsorganen waaronder ook asthma, zijn zeer frequent. Trachoom werd nog niet gezien. Hondsdolheid (te voren hier nog nooit geconstateerd) kwam dit jaar voor en van de gebetenen werden 1 volwassene en 3 kinderen naar het Instituut Pasteur opgezonden. De