tegelijkertijd geschiedt. Dit zal slechts uiterst zelden het geval zijn. Wanneer tengevolge van beweging de bloedstroom in de longen krachtiger wordt, heeft opname plaats van een hoeveelheid toxine in de circulatie, die, daar de opsonische index toch reeds laag is, door een sterke negatieve phase wordt opgevolgd. Moge deze dan op zich zelf nog geen nadeel voor den lijder opleveren, dit zal zeer zeker het geval kunnen zijn, wanneer op nieuw resorptie van toxine plaats heeft, alvorens de gevaren dezer negatieve phase reeds voorbij waren. De opsonische kracht van het organisme kan dan tijdelijk zoo goed als geheel uitgeput zijn, hetgeen, samenwerkende met de sterke pathogene eigenschappen van den tuberkelbacil, leidt tot uitbreiding van de ziekte. Op deze wijze wordt zeer duidelijk verklaard de nadeelige invloed van beweging op de tuberculose. Volkomen rust is het eenige middel om die herhaalde ondoelmatige auto-vaccinaties te voorkomen. Hierdoor wordt nu wel de uitbreiding van de ziekte tegengegaan, doch nog geen genezing tot stand gebracht.

Dit laatste heeft alleen plaats, wanneer de zieke gedeelten worden doorstroomd door vloeistof rijk aan opsonine. Door op het juiste tijdstip en met de juiste hoeveelheid entstof bij herhaling te vaccineeren, wordt dit doel bereikt. Is eenmaal het weerstandsvermogen van het organisme door deze behandeling blijvend toegenomen, dan kunnen nauwkeurig omschreven lichaamsbewegingen worden toegestaan en de daarbij optredende auto-vaccinaties de verdere genezing helpen bevorderen.

Zoowel door Wright zelf, als door vele zijner volgelingen is, aan de hand eener langzamerhand naar de behoefte gewijzigde en vereenvoudigde techniek, ook bij andere ziekten de opsonische therapie in toepassing gebracht en zijn daarmede gunstige resultaten verkregen. Ik wil die echter hier niet alle vermelden, omdat het mij in hoofdzaak te doen is de theoretische grondslagen aan te