bij malarianeuritis, doch ontbreken bij beri-beri, is in onze gevallen niets gebleken.

Wanneer wij ons nu ten slotte afvragen, hoe de boven beschreven gevallen moeten worden opgevat, dan durf ik niet verder gaan dan de mogelijkheid erkennen van een pathogenetisch verband tusschen de malaria en de daarop gevolgde neuritis; daar staat echter tegenover, dat ik volstrekt niet wil ontkennen, dat we in al de beschreven gevallen te doen gehad kunnen hebben met een toevallige complicatie met beri-beri. Er zijn enkele punten, die voor het eerste, enkele die voor het laatste pleiten. V ó ó r het directe verband kan men aanvoeren, dat in alle gevallen de neuritis zich direct aan de malaria heeft aangesloten, wat echter, gelijk reeds gezegd werd, geen argument van groote beteekenis is, omdat ook beri-beri zich gaarne aan acute ziekten aansluit '). Verder pleit voor liet aetiologisch verband met malaria, dat 'bij al deze gevallen zich vrij wel typisch het klinische beeld der „droge" beri-beri heeft vertoond, terwijl toch de met oedemen, hartdilatatie en hypertrophie gepaarde „natte" beri-beri veel meer voorkomt, zoodat men een grooter aantal gevallen met oedemen en hartsymptomen zou verwachten, als de neuritis in casu beri-beri was.

Ook zou men ten gunste van malarianeuritis kunnen aanvoeren, dat meer dan de helft Europeanen zijn, daar bij beriberi veel meer Inlanders dan Europeanen worden aangetast. Ook dit is echter een motief, dat ik met het oog op het kleine aantal waarnemingen niet zwaar zou willen laten wegen.

Tegen het aannemen van een verband tusschen de voorafgegane malaria en de neuritis pleit, dat bij de vier pa-

'l Zoo schrijft b. v. Scheube, Die Krankheiten der warmen Lander, 2e Aufl S 222: „Meist sind es akute Krankheiten, in deren Verlaufe „oder im Ansehlusse an welche sie die Beri-beri entwickelt So wurde „diese von mir sekundar beobachtet namentlich bei oder nach Unter„leibstyphus, Cholera, Ruhr, Malaria, akutem Gelenkrheumatismus, „katarrhalischen Erkrankungen, Brustfellentzündung, ferner bei Syphilis^ „Lungen- und Kehlkopfschwindsucht, nach Operationen".