Deli-B-stammen (zie later) verkregen, maar toch gaven de ' Deli-B-sera met de Europa-B-stammen tot in hooge verdunningen mee-agglutinatie te zien.

Het feit dat de paratyphus-B-stam, gekweekt uit het bloed van een patiënt in Sumatra, niet volkomen identisch is met in Europa gekweekte B-stammen, zou ik niet de moeite van mededeelen waard geacht hebben, indien ik niet over eenige verdere gegevens betreffende de paratyphus-B-infectie hier te lande beschikte. Ik heb nl. zelf eenige paratyphus-Bstammen in Deli verzameld, die evenmin als de stam van Schueffner met Europa-B-serum specifieke reacties geven, maar wel door de Deli-B-sera geagglutineerd worden. De omstandigheden, onder welke deze nieuwe Deli-B-stammen geïsoleerd werden, dragen bovendien iets bij tot de kennis

van paratyphus.

De eerste der hier bedoelde paratyphus-B-stammen werd uit long en milt van een ziek varken gekweekt, in den loop van een onderzoek over eene hier in den omtrek voorgekomen varkensziekte, dat, in samenwerking met den gouvernementsveearts C. S. Jeronimus, door den heer J. F. van den Bosch, assistent aan het Laboratorium en mij _ werd aangevangen en binnen kort wordt afgesloten.

De varkensbacil, wiens paratyphusnatuur door de noodige kweekproeven was vastgesteld, werd door het serum van het betreffende varken tot in honderdmalige verdunning (zwak) geagglutineerd; tot voorloopige benadering van het organisme onderzocht ik het zelfde serum ook in zijn werking op de toenmaals in het Laboratorium voorhanden B-stammen en verkreeg den opmerkenswaarden uitslag, dat het varkensserum den Deli-B-stam van Schueffner in dezelfde mate agglutineerde als den eigen varkensbacil; dat het daarentegen niet den minsten invloed had op de Europa-B-stammen.

Proeven met de intusschen bereide Europa-B- en DeliB-sera hebben deze verwantschap van onzen varkensbaci! met den door. Schueffner uit den mensch gekweekten