malarialijders te bevatten (11.32% der bevolking). Drie dokters-djawa werden hier belast met gratis verstrekking aan volwassenen van kininepillen, aan kinderen van euchininepoeders. In Augustus en September (Juli, Augustus en September blijken hier steeds de malariamaanden te zijn) nam dit aantal koortslijders nog toe en werden nog 6 magangs er bij aangesteld. Een ware malariahaard werd gevonden in Krembangan, waar het sterftecijfer, in vorige jaren van 44.8—61.9 0/00, steeg tot gemiddeld 146.9°/00. Het hoogste maandelijksche sterftecijfer werd hier bereikt in de maanden Juli, Augustus en September, nl. 303, 307 en 315°/00, waarna het geleidelijk daalde tot 90°/o0 in December. Van 108 microscopisch onderzochte malariagevallen van hier bleken 40 tropica, 35 tertiana, 2 tertiana en tropica en 6 niet definieerbare plasmodiën in 't bloed te hebben, terwijl dit onderzoek bij 25 dier 108 gevallen negatief was.

Pokken. Sinds Augustus vooral kwamen veel gevallen van pokken voor. Epidemisch verklaard werd het echter niet. Niettegenstaande ruime revaccinatie, waartoe zelfs in September nog twee hulpvaccinateurs werden aangesteld en zoover mogelijk isoleering der aangetasten, was in December het aantal aangetasten en daaraan gestorvenen vooral onder de Chineezen en Arabieren nog steeds stijgende. Het aantal aangetasten steeg in December tot 355 met 69 overledenen. De revaccinatie onder Chineezen en andere vreemde Oosterlingen ondervond herhaaldelijk lijdelijk verzet. Van Augustus tot December werden gerapporteerd 710 pokkengevallen, waarvan 115 stierven (16°/0). Aangetast werden van de Europeanen 1:1480, Inlanders 1:221, Chineezen 1:199 en Arabieren 1:33. Deze cijfers geven een vrij duidelijk beeld van den toestand der vaccinatie onder de verschillende landaarden.

De algemeene gezondheidstoestand was, vooral tengevolge van malaria en pokken, zeer ongunstig. Het sterftecijfer voor Soerabaja bedroeg voor Europeanen 30.2, voor In-