Zij aten niet uit een keuken in de school, maar waren bij verschillende landgenooten in Weltevreden voor hun kost geabonneerd. In hun voeding was dus door de verhuizing geen verandering gebracht. Beriberi was wel vroeger onder de leerlingen voorgekomen, doch in de laatste twee jaren had zich geen enkel geval voorgedaan.

Het is duidelijk, dat wij voor dergelijke gevallen naar nog andere aetiologische momenten moeten zoeken, dan den aard der voeding. Mag men nu daarom ook, zooals velen doen, de conclusie trekken, dat de voeding met de beriberi niets te maken heeft?

M. M. !

De ontdekking der bacillendragers heeft ons geleerd, dat een mensch diphtheriebacillen in zijn keel kan hebben, of typhusbacillen of choleravibrionen in zijn darmkanaal, dat hij die zelfs in groote hoeveelheid om zich heen kan verspreiden, zonder dat hij ziek is. Toch twijfelen wij daarom niet aan het oorzakelijk verband tusschen die bacteriën en de ziekten, waarbij zij gevonden werden. Wij leeren er slechts uit, dat er nog iets meer noodig is, om een bepaalde ziekte te krijgen. Men kan dit praedispositie noemen, mits men dan zich slechts bewust blijve, dat in de meeste gevallen dat woord slechts een bijzondere vorm van vraagteeken is.

Wij nemen ook waar, dat iemand pneumococcen in zijn luchtwegen heeft, zonder dat hij daarvan ziek is, maar nu valt die persoon in het water, of hij stelt zich op een andere wijze aan eene plotselinge sterke afkoeling bloot, en in zeer korten tijd zien wij een pneumonie zich ontwikkelen. Wij zien bij personen, die met malaria geinfecteerd waren en geruimen tijd van een recidief verschoond bleven, plotseling in ten malariavrije streek een acuten aanval optreden na een sterke vermoeienis, na dieetfouten, ja zelfs na het gebruik van bepaalde stoffen, die voor verschillende personen verschillende kunnen zijn. Zoo zijn er malarialijders, die door